فرار از مسئولیت به سبک خودرسازان

خودروسازان و نمایندگان ایشان از اعمال استانداردهای تعلیقی توسط سازمان استاندارد ایران گلایه دارند و تهدید می‌کنند که اعمال این استانداردها قیمت تمام شده خودروها را افزایش خواهد داد. آنها می‌گویند البته همه استانداردها برای سرزمین ایران چندان مهم نیست و وجود برخی از آنها برای خودروهایی که در ایران تردد می‌کنند چندان اهمیتی ندارد. نمایندگان خودروسازان از جمله این استانداردها را که وجود آن برای خودروهای فعال در ایران اهمیت ندارد، نور روز (day light) ذکر می‌کنند و توضیح می‌دهند که این گزینه فقط برای کشورهایی که به طور دائم هوای بارانی و ابری، همراه با مه غلیظ دارند، لازم است و چون ایران این شرایط جوی را ندارد و چنین وضعیت جوی، حتی در مناطق شمالی ایران نیز حاکم نیست، لزومی ندارد که این گزینه بر روی خودروها به‌طور اجباری و جزو استانداردهای اجباری خودروهای تولید داخل محسوب شود. البته سایر گزینه‌ها که نصب آن بر روی خودروهای تولید داخل ضرورت ندارد، از سوی نمایندگان و حامیان خودروسازان ایرانی معرفی نمی‌شود و معلوم نیست که از میان استانداردهای تعلیقی که سازمان استاندارد ایران برای اعمال و ایجاد آن بر روی خودروهای تولید داخل فشار وارد می‌آورد و اصرار می‌ورزد، چیست؟
اما نکته مهم در این باره آن است که در گذشته نیز خودروسازها برای فرار از رعایت استانداردهای اجباری دست به تهدیدهای کلامی می‌زدند و در هنگامی که تهدیدهای کلامی موثر واقع نمی‌شد خودروسازها تولید را کاهش می‌دادند یا متوقف می‌کردند و با ایجاد بحران مصنوعی در بازار و کمبود خودرو که به افزایش جهش قیمت‌ها منجر می‌شد، دولت و تصمیم گیران حکومتی را مجبود می کردند که یا از موضع خود عدول کنند و خواسته خویش را مسکوت بگذارند و یا به خودروسازان بر انجام نصب گزینه‌های کیفیتی، زمان بیشتری داده شود. از جمله این موارد نصب کیسه‌هوای دوم در خودروهای بود که چندین سال گذشت تا بالاخره خودروسازان مجبور شدند نظر سازمان استاندارد ایران را رعایت و دومین کیسه‌ هوای ایمنی را در مقابل صندلی سرنشین جلو نصب کنند.
روشن است که همه استانداردهایی که در فهرست استانداردهای تعلیقی قرار دارد، مورد نیاز و استفاده در خودروهای ایرانی نیست، اما پرسش مهم آن است که گزینه‌های این چنینی در واقع چند درصد کل گزینه‌های دستوری داده شده از جانب استاندارد را شامل می‌شود؟ آیا درج گزینه‌های غیرضروری از جانب خودروسازان در واقع برای فرار از مسئولیت و مخدوش ساختن کل گزینه‌های توصیه شده است؟ در موارد متعدد مشاهده شده که یک فهرست بلند به وسیله چند گزینه کم‌اهمیت مورد ترور شخصیت واقع شده و همان چند گزینه باعث شده تا کل لیست اجرا نشود. در واقع همان چند گزینه کم اهمیت به بهانه‌ای برای فرار از کل لیست و تعهدات اجتماعی و فنی خودروسازان تبدیل شده است.
این تکنیک قدیمی و مصرف شده‌ای است که به‌خاطر یک یا چند مورد کل یک خواسته مورد هدف واقع و کنار گذاشته می‌شود؛ اکنون همین تکنیک مورد استفاده خودروسازان و حامیان آن‌ها قرار می‌گیرد. خودروسازن در حالی از تاثیر قیمت اعمال استانداردها بر نرخ تمام شده خودروها سخن می‌گویند که همین الان هم خودروهای تولید شده در ایران به‌خاطر عوامل غیرفنی مانند هزینه‌های سر بار ایجاد شد شرکت‌های غیرلارم اقماری، ذخیره غیرلازم و پیش خرید مواد اولیه و… بالاست و شهروندان هزینه‌های مدیریت ناتوان و ناکارآمد خودروسازی‌ها را می‌پردازند. حامیان و نمایندگان خودروسازان درباره این عوامل و تاثیر منفی قیمتی آنها سخن نمی‌گویند و توضیح نمی‌دهند که چرا خودروی وارد شده و تام مونتاژ SKD قیمت تمام شده‌ای برابر 1.4 میلیارد تومان دارد؛ ولی توسط خودروسازی به مبلغ 2.6 میلیارد تومان به فروش می‌رسد.
حالا خودروسازان دلسوز مصرف‌کننده شده و می‌گویند که اعمال این گزینه‌های غیرلازم بر قیمت تمام شده و قدرت خرید مصرف کننده تاثیر منفی دارد؛ آیا واقعا خودروسازان در ادعای خویش صادق هستند و این رفتارشان دلسوزی به حال مصرف کننده است؟ گمان نمی‌رود که خودروسازان در اظهار این ادعا صداقت داشته باشند؛ چراکه شهروندان و خریداران ارزش کالایی را که دریافت می‌کنند، درک می‌کنند و حاضرند در قابل کالا و خدماتی که چه از سوی خودروسازان و چه از جانب سایر تولیدکنندگان و ارائه دهندگان کالا و خدمات دریافت می‌کنند بهای معقولانه و مناسب پرداخت کنند و اعتراضی هم نداشته باشند.