به گزارش پایگاه خبری دنیای سرمایه گذاری آنلاین، شهریار متوکل، عضو هیات مدیره و معاون اکتشافات و توسعه معدنی شرکت ملی صنایع مس ایران گفت: بر صاحب‌نظران و فعالان حوزه معدن پوشیده نیست، حلقه اول فرآیند معدنکاری با تلاش برای یافتن ذخایر جدید معدنی که قابلیت معدنکاری به صورت اقتصادی را دارد، از مطالعات اکتشافی آغاز می‌شود. فعالیت‌های اکتشافی یکی از مهمترین پایه‌های پیشرفت در صنایع معدنی، افزایش میزان منابع معدنی و متضمن توسعه پایدار این صنعت مادر مهم در دنیا است. اکتشاف مواد معدنی اصلا کار آسانی نیست و در واقع پیچیدگی‌های فنی بسیار زیادی دارد که آن را به یکی از سخت‌ترین بخش‌های معدنکاری برای شرکت‌های فعال در این حوزه مبدل ساخته است. بر اساس آمارهای جهانی و در یک نگاه واقع‌بینانه، نرخ موفقیت در اکتشاف آن‌قدر پایین است که برای برخی از مواد معدنی از جمله طلا، مس و بعضی از فلزات پایه تخمین زده می‌شود که در حدود ۵ درصد از مناطق امیدبخش به مرحله اکتشافات پیشرفته یا تفصیلی و حفر چند گمانه شناسایی برسند و تقریبا یک در هزار، هدف اکتشافی بالقوه، به مرحله معدنکاری تجاری (در بهترین حالت) می‌رسد. بنابراین در اکتشاف با چالش‌هایی روبه‌رو هستیم که به‌رغم بهره گرفتن از دانش و ابزارهای پیشرفته روز جهت کاهش ریسک و افزایش اثربخشی فعالیت‌های اکتشافی، درصد کسب موفقیت در آن نسبت به صنایع دیگر پایین است، از این‌رو باید همواره به آخرین یافته‌های متخصصان در حوزه دانش و تکنیک‌های اکتشاف، ابزارهای مطالعاتی، نرم‌افزارهای تلفیق، مدل‌سازی و تعبیر و تفسیر نتایج و… مجهز باشیم تا نرخ موفقیت در یافتن کانسارهای جدید بالاتر رود. شرکت ملی صنایع مس ایران در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری و هدف‌گذاری ویژه‌ای جهت توسعه مطالعات اکتشافی و افزایش اثربخشی اکتشاف در محدوده‌های در اختیار خود در دستور کار قرار داده است. شایان ذکر است، گسترش فعالیت‌های اکتشافی به عنوان نقطه آغازین فعالیت‌های معدنی در سنوات اخیر مورد توجه ویژه مدیریت ارشد شرکت قرار گرفته و فصل نوین برنامه‌های توسعه‌ای شرکت ملی صنایع مس ایران در حوزه اکتشاف منابع جدید معدنی از سال ۱۳۹۷ با تدوین استراتژی‌های اکتشافی به‌روز و کارآمد آغاز گردیده و تا به امروز نتایج درخشانی به همراه داشته است. در این راستا افزایش کمی و کیفی عملیات حفاری با توسعه، نوسازی و بهسازی ناوگان حفاری و استقرار بیش از ۷۰ دستگاه حفاری در سایت‌های مختلف در سراسر کشور، بخش مهمی از استراتژی جدید شرکت ملی صنایع مس ایران را در زمینه فعالیت‌های اکتشافی تشکیل می‌دهد. مقایسه متراژ حفاری‌های انجام شده در سال‌های اخیر، نشان از تداوم خیره‌کننده رشد حفاری‌های اکتشافی در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۳۹۷ در شرکت ملی صنایع مس ایران است. به‌گونه‌ای که برنامه سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۳۹۷ از رشد تقریباً ۷ برابری و نسبت به سال گذشته از افزایش حداقل ۵۰ درصدی حکایت دارد. در سال جاری برنامه‌ریزی جهت دستیابی به رکورد بالاترین میزان حفاری‌های اکتشافی سالانه در تاریخ شرکت ملی صنایع مس ایران با رشد ۵۰ درصدی عملیات حفاری نسبت به سال قبل و رسیدن به میزانی بیش از ۳۰۰ هزار متر انجام شده، در حالی که بالاترین رکورد مربوط به سال ۱۴۰۱ به میزان ۲۰۰ هزار و ۳۳۲ متر بوده است. رکورد حفر عمیق‌ترین گمانه اکتشافی تاریخ اکتشافات معدنی کشور به عمق ۲۰۳۶ متر در سایت میدوک در شهریورماه سال جاری (سال ۱۴۰۲) به ثمر رسیده که نتایج حاصل از این حفاری بسیار امیدبخش بوده است.
مقایسه مطالعات سطحی در یک دهه اخیر اعم از زمین‌شناسی، ژئوشیمی، ژئوفیزیک و توپوگرافی نیز رشد قابل ملاحظه را نشان می‌دهد. بررسی مطالعات سطحی مطابق برنامه سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۳۹۷ حاکی از رشد ۴ برابری و نسبت به سال ۱۴۰۱ دارای رشد ۳۰ درصدی است. مطالعات سطحی در سال ۱۳۹۷ بالغ بر ۶۰۰ کیلومترمربع بوده که در سال ۱۴۰۱ به رقم ۱۱۰۰ کیلومترمربع رسیده و بر اساس برنامه پیش‌بینی شده برای سال ۱۴۰۲، به ۱۵۰۰ کیلومترمربع خواهد رسید. در نتیجه مطالعات انجام‌شده، منابع زمین‌شناسی این شرکت (شامل منابع اندازه‌گیری‌شده، شناسایی‌شده و استنباط‌شده) با در نظر گرفتن آستانه عیاری ۰/۱۵ درصد مس با رشد حدود ۱۲۸ درصدی نسبت به ابتدای سال۱۳۹۷، هم‌اکنون به حدود ۱۹/۵ میلیارد تن با متوسط عیار ۰/۴ درصد مس افزایش یافته است.
پس از مرحله اکتشاف با توجه به اکتشاف کانسارهای جدید و افزایش میزان ذخایر قابل استخراج اقتصادی در معادن فعال، با چالش‌های اجرایی راه‌اندازی معادن جدید یا توسعه فعالیت‌های معدنکاری در معادن فعال روبه‌رو هستیم. در این زمینه طراحی مناسب معادن، تامین تجهیزات و نیروی انسانی مورد نیاز در کنار چالش اخذ مجوزهای قانونی و مشکلات معارضین محلی و تملک، مسائل اصلی معدنکاری محسوب شده و با توجه به برکاتی که راه‌اندازی هر معدن یا طرح‌های توسعه در معادن فعال در ایجاد تنوع اقتصادی، گردش مالی و اشتغال ایجاد می‌نماید، نیازمند عزم ملی و یاری تمامی ارکان و دستگاه‌های مربوطه می‌باشد.
با توجه به افزایش میزان تقاضای مس در جهان، شرکت ملی مس ایران چه برنامه‌ای برای دستیابی به بازارهای جهانی دارد؟
بر اساس گزارشات قابل استناد بین‌المللی، رشد جهانی تقاضای مس در تولید و تبدیل منابع انرژی پاک و صنعت دیجیتال، بخش هوافضا، بخش سلامت و…، وضعیت تامین جهانی این فلز را در میان‌مدت، حساس و حیاتی خواهد کرد و سرمایه‌گذاری در توسعه و بررسی منابع معدنی جدید می‌تواند در سطح جهانی برای شرکت ملی مس ایران و کشور امتیازی بزرگ باشد. توسعه زیرساخت شهری در دنیای مدرن و الزامات رسیدن به انرژی پاک و کربن صفر، در گرو افزایش تولید مس بوده و به‌طور طبیعی دارندگان منابع مس در دنیا محدود هستند. در این شرایط با توجه به زمان‌بر بودن دوره اکتشاف و راه‌اندازی معادن مس باید برنامه‌ریزی لازم جهت تحقق محصول در زمان مناسب صورت پذیرد. در همین راستا طرح‌های توسعه معدنی در سطح شرکت ملی صنایع مس ایران تعریف شده و در جریان می‌باشند. به این ترتیب، شرکت ملی صنایع مس ایران درصدد تثبیت نام خود به عنوان یکی از ارائه‌دهندگان اصلی مس در بازار جهانی این شرکت در حوزه تحقیق و توسعه فعال بوده و درصدد پیاده‌سازی فرآیندهای مدرن تولید مس و بهینه‌سازی عملیات استخراج در جهت مدیریت هوشمندانه منابع می‌باشد.
یکی از مشکلات معدنکاری در ایران چالش‌های اکتشافی است. برنامه‌های شرکت ملی صنایع مس ایران برای مقابله با این چالش‌ها چیست؟
بی‌شک باید گفت که اکتشافات به عنوان پشتیبان چرخه تولید پایدار، قابل تعدیل و تعطیلی نیست. شرکت‌ها باید با در نظر داشتن کاهش عیار متوسط معادن، افزایش مخاطرات معدنکاری به دلیل عمیق‌تر شدن معادن، کاهش بازدهی و مواردی از این قبیل، بتوانند جای پای خود را برای تداوم تولید معادن محکم ساخته و بیش از پیش توانایی پاسخگویی به نیازهای بازار را داشته باشند. بهترین راه‌حل، تداوم اکتشافات با وجود نوسانات و بحران‌های مالی جهانی و داخلی است. شرکت ملی صنایع مس ایران برای مقابله با چالش‌های اکتشافی برنامه‌های متعددی دارد که یکی از این برنامه‌ها اکتشافات Brownfield در حاشیه ذخایر اصلی است که نتایج بسیار مثبتی را برای شرکت ملی صنایع مس ایران به همراه داشته و وجود زیرساخت‌های مناسب نیز باعث شده تا زمان بهره‌برداری به حداقل کاهش یابد. همچنین شرکت ملی صنایع مس ایران با استفاده از لایه‌های اطلاعاتی پایه، تصاویر ماهواره‌ای باکیفیت و تولید مستمر لایه‌های اطلاعاتی تکمیلی در مقیاس‌های مختلف ناحیه‌ای تا محلی، سعی در تکمیل مطالعات اکتشافی، معرفی منابع جدید زمین‌شناسی و امکان‌سنجی ذخایر کشف‌شده جدید داشته است. یکی دیگر از برنامه‌های شرکت ملی صنایع مس ایران تلاش در جهت اکتشاف و شناسایی ذخایر کوچک با عیار بالا و دسترسی آسان و رسیدن به تولید از این منابع در مدت‌زمان کمتر از ۱۰ سال می‌باشد. همچنین این شرکت در راستای مقابله با چالش‌های اکتشافی، در حال توسعه عملیات اکتشافی و افزایش ذخیره در معادن در حال بهره‌برداری می‌باشد و اکتشاف ذخایر پنهان و عمیق با استفاده از تجربیات داخلی و خارجی نیز در دستور کار قرار گرفته است.
چه چشم‌اندازهایی برای اکتشاف ذخایر مس و توسعه معادن در شرکت ملی صنایع مس ایران در سال‌های پیش رو پیش‌بینی شده است؟
توسعه فعالیت‌های اکتشافی و افزایش ذخایر شناخته‌شده مس کشور به عنوان مهمترین چشم‌انداز استراتژیک حوزه اکتشافات و توسعه ذخایر معدنی شرکت ملی صنایع مس ایران به شمار می‌رود. در همین راستا با تدوین استراتژی نوین اکتشافی، اهداف و دورنمای فعالیت‌های اکتشافی و ارتقاء جایگاه کشور در افق آینده و مجموعه اهدافی که لازم است امور اکتشافات در جهت دستیابی به آن‌ها اقدام نماید، به‌گونه‌ای دیده شده که نیازهای بلندمدت شرکت ملی صنایع مس ایران را پاسخگو باشد. چشم‌انداز ارائه شده در حقیقت نگاهی علمی و عملی به آینده اکتشافات مس و ایجاد نمودن پشتوانه ذخایر معدنی جهت توسعه پایدار در شرکت ملی صنایع مس ایران را در بر دارد. به عنوان مثال، افزایش پوشش سطح اکتشافی در مناطق مستعد کشور در قالب مطالعات اکتشافی در نواحی بکر و ناشناخته (Green Field Exploration) همزمان با مطالعات اکتشافی در نواحی شناخته شده (Brown Field Exploration) در دستور کار این امور قرار دارد و از این رهگذر چشم‌انداز اکتشافی بسیار مثبتی برای شرکت ملی صنایع مس ایران و ارتقاء در میزان ذخایر شناخته‌شده جهانی را در نظر داریم.
در مناطقی که به تایید متخصصان و همکاران اکتشافی شرکت می‌رسد، حفاری‌های اکتشافی شناسایی تا عمق حدود ۱۵۰۰ متر نیز به انجام می‌رسد که رکوردهای بی‌نظیر در سطح کشور به همراه داشته و نتایج حاصل از آن بسیار رضایت‌بخش بوده است. تاکید بر شناسایی و اکتشاف ذخایر پنهان و عمیق و همچنین اکتشاف سایر تیپ‌های کانساری مرتبط با مس و عناصر همراه از جمله اهداف اکتشافی این امور هستند که مطالعات هدفمند و سیستماتیک جهت اکتشاف این‌گونه مدل‌ها در حال انجام است. خوشبختانه حوزه اکتشافات و توسعه معدنی شرکت ملی صنایع مس ایران با تکیه بر دانش نوین و بهره‌مندی از نیروهای متخصص در زمینه اکتشاف به ذخایر جدید دیگری نیز دست یافته است. همچنین با تکمیل حفاری‌ها و شناخت ابعاد اصلی چند کانسار جدید شناسایی شده و تخمین دقیق این ذخایر در طی سال‌های آتی می‌تواند در ارتقاء جایگاه کشور از لحاظ ذخایر شناخته شده تاثیر داشته باشد.
در راستای افزایش ظرفیت تولید شرکت ملی صنایع مس ایران و بنا به صلاحدید مدیریت ارشد این شرکت، امورهای توسعه معدنی و کنترل عملیات بهره‌برداری معادن در حوزه اکتشافات و توسعه معدنی شرکت ملی صنایع مس ایران شکل گرفته است که هم‌راستا با نقشه استراتژی شرکت ملی صنایع مس ایران و در راستای صیانت از ذخایر معدنی شرکت مهمترین وظایف آن نظارت بر ارائه طرح‌های توسعه معدنی و نحوه بهره‌برداری از معادن به عنوان سرمایه شرکت است، از این‌رو کلیات اولیه طرح بلندمدت جامع در بخش معدن شرکت ملی صنایع مس ایران مبتنی بر میزان عملیات استخراج ماده معدنی و باطله مورد نیاز سالانه از معادن مختلف به منظور تامین کانسنگ مورد نیاز جهت تحقق افزایش ظرفیت تولید، تهیه شده تا مشاور طرح جامع مس با توجه به واقعیت‌های میدانی و شرایط اجرایی کانسارهای شرکت نسبت به به‌روزرسانی این طرح و برنامه‌ریزی جهت تحقق اهداف آن اقدام نماید.
با توجه به شرایط اکتشاف و میزان ذخایر ایران، دستیابی به تولید یک‌میلیون تن مس محتوی در آینده امکان‌پذیر خواهد بود؟
ایران با دارا بودن ۵۴ میلیون تن مس محتوی و تولید ۳۴۵ هزار تن مس محتوی در سال ۱۴۰۱، پنجمین کشور دارای بیشترین میزان ذخیره مس محتوی در جهان بوده و از نظر تولید مس محتوی در رتبه چهاردهم دنیا قرار دارد؛ لذا با توجه به نسبت ذخیره و میزان استخراج سالانه مس محتوی کشور در مقایسه با سایر کشورها، ایران فرصت افزایش ظرفیت استخراج سالانه مس محتوی را دارد که بی‌شک این امر نیازمند تدوین استراتژی قابل اجرا و واقع‌بینانه می‌باشد. در جهت دستیابی به این هدف در مرحله اول باید عملیات اکتشافی به منظور افزایش دسترسی به منابع و ذخایر معدنی و پشتیبانی از تولید پایدار بعد از رسیدن به هدف مورد نظر، تسریع شود. همچنین باید به بحث نوسازی و توسعه زیرساخت‌ها، کارخانه‌های فرآوری و فرآیندهای ذوب و تصفیه پرداخته شود. دستیابی به این هدف نیازمند تحقیقات گسترده در بخش استفاده از دانش و تکنولوژی‌های پیشرفته و راه‌اندازی ابزارهای هوشمندسازی و انقلاب صنعتی نسل چهارم در عملیات اکتشاف منابع معدنی، استخراج مواد معدنی، فرآوری و مدیریت فروش و ایجاد ظرفیت همکاری دولت خصوصا در بحث تسهیل روند اخذ مجوزهای زیست‌محیطی و بهره‌برداری و همچنین فرهنگ‌سازی در راستای همکاری مردم با صنعت معدنکاری است. در صورت فراهم آمدن زیرساخت‌های تامین آب و انرژی، صدور مجوزات مربوطه، رفع معارضین محلی و رفع محدودیت‌های ارزی و سایر پیش‌نیازها، می‌توان با تکیه بر ذخایر موجود در راستای توسعه طرح‌های معدنی و گسترش ظرفیت استخراج معادن به اهداف ترسیم‌شده دست یافت.
برای تکمیل زنجیره ارزش در صنعت مس چه راهکاری پیشنهاد می‌کنید؟
بررسی و توسعه ذخایر معدنی مس و بهره‌برداری بهینه از آن‌ها یکی از راه‌هایی است که می‌تواند به افزایش تولید مس و ایجاد ارزش افزوده بیشتر کمک کند. استفاده از فرآیندهای پیشرفته فرآوری مس، سبب افزایش کیفیت شده و خلوص مس تولیدی را بهبود می‌بخشد. این اقدام می‌تواند به افزایش قیمت فروش مس و افزایش سهم صادرات ایران در بازار جهانی کمک کند. همچنین ایجاد و توسعه صنایع فرعی مرتبط با صنعت مس، مانند تولید محصولات فرآوری شده مس، ایجاد ارزش افزوده بیشتری را به همراه دارد. این محصولات شامل آلیاژهای مس، کابل‌های برق، لوله‌های مسی، قطعات الکترونیکی و غیره می‌شود. سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه فناوری‌های پیشرفته در صنعت مس، می‌تواند بهبود روش‌های استخراج، فرآوری و تولید مس را ممکن سازد. این بهبودها می‌تواند به کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و کیفیت و نیز ایجاد فرصت‌های جدید برای ایجاد ارزش افزوده کمک کند.
سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه فناوری‌های پیشرفته در صنعت مس، سبب بهبود روش‌های استخراج، فرآوری و تولید مس خواهد شد و این بهبودها به کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و کیفیت و نیز ایجاد فرصت‌های جدید برای ایجاد ارزش افزوده کمک خواهد کرد. جست‌وجو و پیگیری بازارهای جدید برای صادرات محصولات مس ایران، در تکمیل زنجیره ارزش و افزایش فروش مس تولیدی مؤثر است. این بند شامل جست‌وجوی مشتریان جدید در بازارهای خارجی، توسعه روابط تجاری و صادرات و ایجاد توافقات تجاری بلندمدت می‌شود. استفاده بهینه از منابع موجود از جمله آب، انرژی و مواد معدنی می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در صنعت مس کمک کند. استفاده از فناوری‌های سبز و مدیریت پایدار نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی دیگر از راهکارهای پیشنهادشده، جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی است. به‌رغم اینکه ایران یکی از کشورهای مطرح معدنی در دنیا می‌باشد، اما متاسفانه بخش معدن سهم بسیار ناچیزی از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور را به خود اختصاص داده که نشان‌دهنده ضعف در نگاه توسعه‌ای به معادن کشور به واسطه عدم سرمایه‌گذاری کافی و به موقع در تمام حلقه‌های زنجیره در این حوزه است.
صنعت مس کشورمان با چه مشکلاتی مواجه است؟
در سال‌های اخیر شاهد افزایش شدیدی در حقوق دولتی معادن مس در مقایسه با سایر کشورها بوده‌ایم که موجب تحمیل هزینه‌های بیشتر به شرکت ملی صنایع مس ایران و افزایش هزینه‌های طرح‌های توسعه معدنی شده است. با توجه به بالا بودن مقادیر نرخ حقوق دولتی اعلام‌شده از سوی وزارت صمت و شورای عالی معادن که ۱۱ درصد فروش کنسانتره و ۱۰ درصد فروش کاتد را برای شرکت ملی صنایع مس ایران در نظر گرفته‌اند، بخش مهمی از سودآوری شرکت تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد که هم به ضرر اهداف و برنامه‌های توسعه‌ای شرکت بوده و هم باعث کاهش سود سهامداران می‌شود، در حالی که در کشورهای دیگر که اقتصاد معدنی قدرتمند دارند، حقوق دولتی عموما کمتر از ۵ درصد است؛ لذا این مقادیر اخذ شده حقوق دولتی باعث شده که فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدید و توسعه کارخانه‌های شرکت ملی صنایع مس ایران که در راستای تولید حداکثری سیاست‌گذاری شده‌اند را با چالش روبه‌رو کند. شایسته است، نرخ حقوق دولتی را که می‌تواند فرصت‌های سرمایه‌گذاری و توسعه را بهبود بخشد، با الگوبرداری از کشورهای پیشرو در صنایع معدنی محاسبه یا با توجه به افزایش هزینه‌های گزاف مواد و قطعات و تولید این نرخ تعدیل شود تا شرکت ملی صنایع مس ایران را در راستای اجرای طرح‌های توسعه یاری کند. تداوم اکتشافات جدید و افزایش میزان منابع زمین‌شناسی شرکت ملی صنایع مس ایران به عنوان بزرگ‌ترین بنگاه اقتصادی مکتشف و دارنده توان مالی – لجستیکی مناسب، مستلزم اخذ مجوزهای جدید جهت انجام عملیات پرهزینه و پرریسک اکتشافی در مقیاس ناحیه‌ای، پهنه و محدوده اکتشافی است، از این‌رو با توجه به توان مناسب شرکت ملی صنایع مس ایران در اکتشاف منابع جدید، رفع محدودیت‌های این شرکت در این زمینه می‌تواند گام موثری در تداوم روند اکتشافات ذخایر باارزش و اقتصادی مس در کشور باشد. با توجه به شناسایی محدوده‌های پرپتانسیل متعدد، به دلیل وجود سقف امتیاز صلاحیت فنی و مالی و از سوی دیگر، افزایش دو برابری امتیاز مورد نیاز برای ثبت هر محدوده که از ۲۵ به ۵۰ امتیاز افزایش یافته است، امکان ثبت بخش اعظمی از محدوده‌های شناسایی شده و همچنین شرکت در مزایدات محدوده‌های معدنی فراهم نیست که قطعا تداوم این امر منجر به کُند شدن و توقف فعالیت‌های اکتشافی و مانع آغاز پروژه‌های جدید خواهد شد. همچنین در زمینه اخذ مجوز ثبت محدوده‌های اکتشافی و گسترش محدوده پروانه‌های بهره‌برداری معادن و اخذ مجوزهای مربوطه از ادارات کل منابع طبیعی و آبخیزداری و سازمان حفاظت محیط‌زیست استان‌ها نیز شرکت ملی صنایع مس ایران در معادن و محدوده‌های بسیاری با مشکلات زیادی مواجه شده که رفع محدودیت‌ها می‌تواند باعث تسریع طرح‌های توسعه شود. یکی دیگر از مشکلات عدیده‌ای که شرکت ملی صنایع مس ایران با آن مواجه است، چالش با معارضین محلی است که در اطراف معادن به طرق مختلف، بخش‌های اکتشاف، استخراج و توسعه را تحت‌الشعاع قرار داده و موجب کندی فعالیت‌های معدنی می‌شوند و باید تسریع قانونی در رفع مشکل تملک در محدوده‌های معدنی و همچنین تملک مربوط به انباشتگاه‌های باطله و کم‌عیار اطراف معادن انجام شود. در پایان نیز چالش‌های مرتبط با تامین آب و بعضا انرژی که آینده صنایع معدنی کشور و همین‌طور صنعت مس را تهدید می‌کند نیز جزو مشکلات عمده‌ای است که این صنعت با آن درگیر است.
درخواست شما از دولت برای حل مشکل صنایع معدنی چیست؟
در سال‌های اخیر و با هدف‌گذاری و حمایت مدیریت ارشد محترم شرکت ملی صنایع مس ایران، گسترش کمی و کیفی فعالیت‌های اکتشافی در سطح کشور یکی از استراتژی‌های اصلی این شرکت بوده که در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص ترمیم اقتصاد کشور با فعال‌سازی هرچه بیشتر بخش معدن صورت گرفته است. یکی از موانعی که سال‌ها گریبان‌گیر شرکت ملی صنایع مس ایران و اغلب فعالان حوزه معدن است، اخذ مجوزهای ثبت محدوده‌های اکتشافی و گسترش محدوده پروانه‌های بهره‌برداری معادن و استعلامات از سازمان‌های ذی‌ربط است. تعدد سازمان‌ها و ارگان‌های مورد استعلام و تداخلات قانونی و استناد سازمان‌ها به قوانین درون‌سازمانی که اغلب ناهمسو با یکدیگر هستند موجب شده تا روند اخذ یک پروانه اکتشاف که از مجوزهای اولیه اکتشاف محسوب می‌گردد، مدت‌ها به طول انجامد. معادن به نوعی بخش مهمی از منابع طبیعی خدادادی محسوب شده که در اختیار آحاد مردم بوده و باید انتفاع و بهره‌برداری از آن‌ها در همکاری موثر با سازمان‌های منابع طبیعی و محیط‌زیست در کمترین زمان ممکن صورت پذیرد. بدیهی است، در مطالعات معدنی و بهره‌برداری از یک معدن سیاست‌های بازگرداندن محیط از نظر زیست‌محیطی به شرایط قبلی باید در دستور کار قرار گیرد، این در حالی است که عملا این‌گونه نیست و سازمان منابع طبیعی و متقاضیان مجوزهای معدنی اعم از زیرمجموعه‌های وزارت صمت و بخش خصوصی همواره دچار چالش‌های اساسی با یکدیگر هستند. امیدواریم با توجه به تاکیدات چندین‌باره مقام معظم رهبری در چند سال اخیر در زمینه پر رنگ‌سازی نقش معادن در اقتصاد، شاهد رویکرد جدید و نگاهی نو در سازمان‌های دخیل در ارائه مجوزها به‌ویژه منابع طبیعی در کنار تشدید قوانین زیست‌محیطی و الزام معدنکار به پرداخت هزینه‌های بازگرداندن محیط به شرایط قبلی یا بهتر از آن باشیم. همچنین لازم است، در شرایطی که مس به عنوان یک فلز بحرانی در سطح جهانی مطرح شده است، مواد ۲۴ مکرر قانون معادن در عمل به اجرا درآید. تشکیل کارگروه‌های رفع موانع، با همکاری و هم‌اندیشی تمام سازمان‌های متولی امر می‌تواند گام مهمی برای رفع مشکلات و کاهش تصمیمات و قوانین ناهمسو باشد و منجر به نگاه همه‌جانبه و آینده نگرانه به حوزه معدن و اکتشافات معدنی گردد. همچنین دولت با ارائه تسهیلات مالی و کاهش بار مالیاتی برای صنایع معدنی می‌تواند به توسعه و رشد آن‌ها کمک کند. با توجه به اینکه دولت نقش مهمی در آموزش و توسعه منابع انسانی دارد، می‌تواند با افزایش سرمایه‌گذاری در آموزش و توسعه مهارت‌های لازم برای صنعت معدنی، نیروی کار متخصص و ماهر را در این صنایع تامین کند که در نهایت با حمایت از تحقیق و توسعه فناوری در صنایع معدنی به بهبود عملکرد و کارایی این صنایع کمک شایانی خواهد کرد.
چه توصیه و پیشنهادهایی برای شرکت‌های خصوصی و ذخایر کم و محدودتر دارید؟
اولین توصیه به همکاران محترم بخش خصوصی که در جبهه مشترک با شرکت‌های بزرگ معدنی و در جهت تحقق یک هدف واحد که همانا رونق هرچه بیشتر اقتصاد معدنکاری است، تلاش می‌کنند این است که با استفاده از دانش روز، تکنولوژی و نیروی انسانی مجرب و متخصص در جهت بهره‌برداری بهینه از ذخایر موجود گام بردارند. با توجه به پیشرفت‌های روزافزون جهانی در تمام زمینه‌های معدنکاری، شرکت‌ها باید با به‌کارگیری فناوری‌های نوین معدنی مانند استخراج هوشمند و بهینه‌سازی فرآیندهای استخراج، استراتژی‌های مناسب برای بهره‌برداری بهینه و پایدار از این ذخایر را تعیین کنند. همچنین این شرکت‌ها می‌توانند با استراتژی‌های همچون پژوهش و تحقیق در جهت کشف منابع جدید، همکاری با سایر شرکت‌ها و افراد مرتبط و تشکیل کنسرسیوم‌های معدنی، راه را برای ورود به بازارهای خارجی برای فروش محصولات خود و تنظیم قراردادهای معدنی بلندمدت با منابع ثابت هموار کنند و سبب ایجاد فرصت‌های تنوع‌بخشی در عرصه معدنی شوند. در مرحله بعد، همکاری شرکت‌های خصوصی با دولت، سایر شرکت‌ها و صنایع می‌تواند منجر به اشتراک‌گذاری منابع، تجربیات و تکنولوژی‌ها با سایر شرکت‌ها و صنایع شود و به دسترسی آن‌ها به منابع معدنی، تسهیلات مالی، امکانات لازم و بهبود عملکرد کمک کند. یکی دیگر از توصیه‌های مهم به این صنایع، سرمایه‌گذاری در آموزش و توسعه مهارت‌های کارکنان و تربیت متخصصان ماهر و با تجربه است که می‌توانند تاثیر شگرفی در بهبود عملکرد و بهره‌وری شرکت داشته باشند
خبرنگار: سمیرا حاجی حسینی
