تحول پایدار در اقتصاد ایران با رونـق لجـستیک و ترانـزیت

این دفتر به منظور رفع موانع در زیرســاختها و توسعه
لجســتیک با محوریت ترانزیت در کشــور، تاکنون چه
اقداماتی انجام داده است؟
نخســتین تدوین برنامه به منظور یکپارچهسازی شبکه حملونقل با
هدف ارتقای لجســتیک و ترانزیت در کشور اولین اقدام ما بوده است.
در این راستا اجرایی شدن آن با سازمانهای تابعه آغاز شده و همچنین
رفع موانع ایجاد مراکز لجستیک و تهیه دستورالعملهای جذب سرمایه
و لکهگذاری نقاط لجستیک با همکاری سازمانهای تابعه وزارتخانه و
در نهایت ایجاد شرکتهای لجستیک با هماهنگی اتاق بازرگانی ایران
است. فاز یک طرح مطالعاتی طرح جامع حملونقل کشور انجام شده
و این مطالعات مســتلزم بحثهای تکمیلی است. در واقع بعد از اینکه
در فاز یک تقاضای حملونقل برای سال ۱۴۱۴ تعریف شد، نیاز بود تا
حملونقل یکپارچه در کشور نیز طراحی شود.
آیا در این طرح دانشگاههای کشور نیز مشارکت داشتند؟
مدلســازی فاز یک توسط هفت دانشــگاه برتر داخلی انجام و بحث
ُدهــای مختلف برای بازه زمانی ۲۵ ســال
تقاضــای حملونقل در م
اســتخراج شــد که خروجی آن، ســامانهای تحت عنوان سامانه ملی
تحلیل تقاضا »ســامت« بــود که در حال حاضر شــالوده اصلی طرح
جامع حملونقل کشــور اســت و اقدام برای تصویب آن در کمیسیون
زیربنایی دولت به عنوان ابزار کارآمد طرح جامع حملونقل انجام شده
و امیدواریم که این طرح امســال تصویب شــود. در واقع در سال جدید
یکی از بحثهــای اولویتدار، تکمیل طرح جامع حملونقل اســت
که اســاس آن تمرکز بر طراحی شبکه بهینه میباشد که با هماهنگی
با ســازمانهای تابعه وزارت راه و شهرســازی در حال انجام است. به
همین منظور با دستور وزیر راه و شهرسازی به سازمانهای تابعه برای
همکاری در طراحی شبکه حملونقل یکپارچه با بهرهگیری از خبرگان
و متخصصان دانشگاهی و با هماهنگی دفتر طرح جامع که ابالغ شده
ُدهای مختلف داشته باشیم.
و امیدواریم طراحی بهینه شبکه را در م
نقش بخش خصوصی در ارتقای لجســتیک و ترانزیت
کشور چیست؟
یکی از وظایف این دفتر، تمرکز روی حملونقل ترکیبی اســت که این
کار نیاز به زیرساخت، تجهیزات، ناوگان و قوانین و مقررات دارد تا بتواند
شیوههای ترکیبی را تســهیل کند. در بحث مراکز لجستیک، ستادی
تحت عنوان ستاد مراکز لجستیک کشــور به عنوان پایه و اساس کار
مصوب شــده که امور مربوط به هماهنگی ایجاد مراکز لجستیک را به
عنوان دبیرخانه ستاد به عهده دارد.
ماهنامهدنیای‌سرمایهگذاری ً قطعــا همگرایی و هماهنگی برای ایجاد این مراکز لجســتیک کاری
خرداد۱۴۰۰ شماره۵۴
خرداد۱۴۰۰ شماره۵۴ ۴۹ ماهنامهدنیای‌سرمایهگذاری
زمانبر است و باید برای آن دستورالعملهای سرمایهگذاری و شیوههای
جذب ســرمایهگذاری، تدویــن و نهایتا ارتباط بین ســرمایهگذاران،
ســازمانها و حمایت از بخش خصوصی اتفاق بیفتد. در ســال جدید
فازهای تکمیلی در خصوص مراکز لجستیک را از پهنه به نقطه که باید
دقیقا معلوم شوند، سوق دادیم؛ هرچند که بعضی از موضوعات تاکنون
انجام شدهاند.
چه برنامهای برای جذب سرمایهگذار در حوزه لجستیک و
ترانزیت در نظر گرفتهاید؟
سال گذشته تالشمان این بود که بتوانیم با سازمانها، شیوهنامه جذب
سرمایهگذار و منابعی که بتوانند سرمایهگذارها را تشویق کنند، شناسایی
کنیم و این امر هر چند در سازمانهای تابعه وزارت راه و شهرسازی خوب
پیــش رفت، اما در بیرون از وزارتخانه، یک مقدار با کندی همراه شــد؛
چون شناخت لجســتیک در آن مراکز متفاوت است، ولی خوشبختانه
ســازمانهای متولی این امر که در ســتاد تقســیمبندی شده، در سال
گذشته همکاری خوبی داشــته و تقریبا ۸۰ درصد آنها شیوهنامههای
سرمایهگذاری مراکز لجســتیک را تهیه و تدوین کردند و از سال جدید
مسیر جذب سرمایهگذاری تسهیل و روانتر خواهد شد.
تعاریف متعددی از ســهم حملونقل در لجستیک وجود دارد، ولی اگر
با نگاه بین ۶۰ تــا ۷۰ درصد به آن بپردازیم و ســایر مباحث مربوط به
انبــارداری، تخلیه، ترخیص و… الباقی این ظــرف را به خود اختصاص
دهند، با هماهنگی اتاق بازرگانی ایران که مشتق از تجار و شرکتهای
بازرگانی و حملونقل و تولیدی اســت، ایجاد شرکتهای لجستیکی را
در دستور کار داریم.
اکنون ترانزیت و لجستیک ایران در چه جایگاهی از منظر
بینالمللی قرار دارد؟
در بحث شــاخصهای لجستیکی تقریبا در حوزه بینالمللی ۶ شاخص
تعریف شــده که مطابق این شاخصها، از ســالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸
میالدی رتبه کشــور ما از ۱۱۴ به ۶۴ رسیده اســت. این عدد نمایانگر
این اســت که تاکنون رشد خوبی داشــتیم؛ اما در مقایسه با کشورهای
همســایه مثل امارات که رتبهاش ۱۱ یا قطر که رتبهاش ۳۰ اســت و با
توجه به موقعیت ایران، واقعیت این است که هنوز جای کار زیادی داریم.
برنامه ما در سال جدید این است که زمینه را برای شرکتهای لجستیکی
به شــکلی فراهم کنیم که حملونقل یکپارچــه را انجام دهند که این
موضوع، عاملی برای ارتقای رتبه کشور خواهد بود.
آیا بخش خصوصی امکان ایجاد شرکتهای لجستیکی
و ترانزیت را دارد؟
اکنون برنامه هماهنگی بدین صورت اســت کــه میخواهیم ایجاد
شرکتهای لجستیکی و ترانزیتی را از حیطه دولت به بخش خصوصی
با محوریت اتاق بازرگانی واگذار کنیم و دولت فقط سیاستگذار باشد و
اجرای کار، صدور مجوز و نظارت توسط اتاق انجام شود که در این مسیر
جلسات متعددی با کمیســیون حملونقل و لجستیک و سازمانهای
اجرایی تابعه وزارت راه انجام شــده است. طرح اولیه در کارگروه فرعی
شورایعالی ترابری به تصویب رسیده و امسال اساس ما بر این است که
به تصویب نهایی شورا نیز برسد.
در حال حاضر در حوزه بینالملــل، صاحبان کاال باید برای جابهجایی
بار از یک نقطه حدود ۵ قــرارداد را به صورت جزیرهای منعقد کنند که
این موضوع باعث از دســت رفتن زمان و افزایش هزینهها میشود که
با تشکیل این شرکتها مسیر عقد قرارداد یکپارچه با صاحبان کاال به
ویژه کاالی عمده مثل کاالهای اساسی فراهم میشود.
راهبرد دولت برای توســعه صنعت حملونقل در کشور
چیست؟
استراتژی کالن در سال ۹۹ مورد بازبینی و ارزیابی قرار گرفت و نهایتا با
حضور مشــاوران و ســازمانهای تابعه وزارت راه و شهرســازی در
اســتراتژی حملونقل بازنگری شد. مطابق شرایط اقتصادی به وجود
آمده در منطقه، تغییر اســتراتژی حملونقل نیز اجتنابناپذیر اســت،
چراکه اساســا دنیا به این ســمت حرکت کرده و حتی در حوزه تجاری
حملونقل شاهد تغییراتی در استراتژی شرکتهای بزرگ حملونقل و
لجستیکی دنیا هستیم. نهایتا بحث ما در سال جدید این است که بتوانیم
اســتراتژیهای کالن که در حوزه ستاد وزارت راه و شهرسازی تعریف
شده را با ســازمانهای زیرمجموعه بر اساس یک نقشه کالن داشته
باشیم. امیدواریم که با رونق لجستیک و ترانزیت کشور، به زودی شاهد
تحول پایدار در اقتصاد کشورمان باشیم.