«شروع خوبی است. اما راهی طولانی در پیش است.» این جملهای است که بانک جی. پی. مورگان مدتی قبل برای توصیف ماههای نخست دولت خاویر میلی در آرژانتین به کار برد. این بانک، که یکی از بزرگترین موسسات مالی در ایالات متحده آمریکا میباشد، در تحلیل خود از اقدامات دولت لیبرتارین آرژانتین پیشبینی کرد که این کشور تا سال ۲۰۲۵ به تورم ۳۰ درصدی و رشد سالانه ۶ درصدی دست خواهد یافت.
مژدهای که در صورت تحقق، دستآوردی معجزهآسا برای خاویر میلی به حساب خواهد آمد. برای درک اهمیت این موضوع باید به نرخ تورم در سال آخر دولت آلبرتو فرناندز، رئیس جمهور سابق آرژانتین، نگاهی انداخت. یعنی سالی که تورم در آمریکای لاتین با نام آرژانتین توامان شد و این کشور با تورم ۲۱۱ درصدی بالاترین نرخ تورم از دهه ۱۹۹۰ و سریعترین نرخ صعودی تورم در ۳ دههی گذشتهی آمریکای لاتین را به نام خود ثبت کرد و حتی از ونزوئلا نیز در این زمینه پیشی گرفت.
خبرگزاری The new york sun در روز دوم آوریل گزارشی از این تحلیل منتشر کرد و نوشت: «ال لوکو، که خاویر میلی نامیده میشود، نشاندهندهی پیشرفت در آرژانتین است.» این خبرگزاری به نقل از فاکوندو گومز مینوجین، از تحلیلگران موسسهی جی. پی. مورگان، بیان کرد که آرژانتین در حال جذب موسسات مالی پیشرو میباشد و تا پایان سال میتواند به بازار سرمایه دسترسی پیدا کند.
همچنین آقای گومز مینوجین طی تحلیل خود توضیح میدهد که: «آرژانتین در حال سقوط از نقشه بود و جهان در سمت دیگری پیش میرفت… در دو ماه گذشته شاهد ورود سرمایهداران بیشتری هستیم.»
همچنین در تحلیل بانک جی. پی. مورگان از شرایط فعلی آرژانتین چنین آمده است که سال ۲۰۲۴ سال دشواری برای آرژانتین خواهد بود. بااینحال نرخ تورم ماهانه طی چندماه گذشته در آرژانتین، بعد از شوک اقتصادی اعمالشده از طرف دولت میلی، روند نزولی خود را حفظ کرده است.
تا جایی که برخی از ناظرین مستقل گزارش تورم ماهانه ۱۰ درصدی در ماه مارس و پیشبینی تورم تکرقمی در ماه آوریل را ثبت کردهاند. برخی از تحلیلگران، روند مذکور در آرژانتین را گواهی بر اثبات پولی بودن تورم دانستهاند.
در این باره شاید اشاره به تعریف لودویگ فون میزس از تورم در کتاب «بازار آزاد و دشمنان آن» چندان خالی از فایده نباشد. میزس در این کتاب در تعریف تورم میگوید: «تورم یک افزایش در مقدار پول بدون افزایش متناظر در تقاضای پول یعنی[تقاضا برای] نگهداری نقدینگی دانست.» و این همان چیزی است که خاویر میلی با وعدهی پایان به آن توانست اعتماد مردم آرژانتین را کسب کند.
در این رابطه صندوق بینالمللی پول نیز برنامهی اقتصادی آرژانتین را تاثیرگذار توصیف کرده و آن را یک واقعیت مثبت دانسته است، که باعث کاهش نرخ تورم، با سرعتی بیشتر از آنچه پیشبینی میشد، گردیده است.
در همین حال لوئیس کاپوتو، وزیر اقتصاد آرژانتین، بیان کرد که که هیچ پزو مازادی وجود ندارد که باعث افزایش قیمتها شود. این تغییرات در نظام پولی آرژانتین بسیار چشمگیر است. چرا که رئیس جمهور سابق این کشور، آلبرتو فرناندز، به طرز چشمگیری هزینههای دولتی را افزایش داده بود.
به اندازهای که عرضهی پول در نیمسال اول ۲۰۲۰ با افزایش ۵۰ درصدی مواجه شده بود. این اسراف مالی از طرف بانک مرکزی آرژانتین یکی از عوامل اصلی افزایش چشمگیر تورم در این کشور به حساب میآید. تورمی که در سال ۲۰۲۳ به بالاترین حد خود در آمریکای لاتین رسید.
شاید مهمترین درسی که از تجربهی آرژانتین بتوان گرفت، این باشد که حجم پول در تعیین سطح قیمتها و تورم اهمیت بهسزایی دارد. این مسئله به طور مستقیم با تعریف ما از «پول» در ارتباط است. چندانکه اگر ما، چون برخی از نحلههای اقتصادی، پول را چیزی بیشتر یا کمتر از یک کالا به حساب بیاوریم، در نتیجهگیریهای بعدی خود از مسائلی چون تورم به اشتباهات فاحشی دچار خواهیم شد.
در واقع پول چیزی بیشتر یا کمتر از سایر کالاها نیست، بلکه خود دقیقاً یک کالاست و بدین معنا هر گونه دستاندازی در نظام پولی تبعاتی را به دنبال خواهد داشت که یکی از مهمترین آنها تورم است. به تعبیر لودویگ فون میزس: «… مانند هر کالای دیگری؛ [حجم] عرضهی آن ارزش بازاریاش را متاثر میسازد؛ و مانند هر کالای دیگری، تقاضا میشود زیرا مردم آن را مفید و سودمند میدانند.
از آنجایی که تقاضا برای پول تقاضا برای نگهداری نقدینگی است و از آنجایی که مردم حاضرند بخشی از کالاهایشان را در قبال به دست آوردن پول بدهند، آنگاه هر شیئی از آن به عنوان پول استفاده شود بر ارزش آن افزوده میشود. برای مثال، هنگامی که طلا جهت مقاصد پولی مورد تقاضا واقع شد ارزش طلا افزایش یافت… تورم یک افزایش در مقدار پول بدون افزایش متناظر در تقاضای پول یعنی [تقاضا برای] نگهداری نقدینگی است.»
تحلیلی از طه غیاثی
پژوهشگر مرکز مطالعات آرژانتین