لوازم خانگی؛ صنعتی نیازمند توجه

صنعت لوازم خانگی در ایران قدیمی و کهنسال است در واقع این صنعت از آنجایی که مشتری بلافاصله و در دسترس دارد، در تمام جهان و اغلب کشورها از جمله صنایعی است که… کشورها سعی در بومی سازی آن دارند بر همین اساس در تمام دنیا و در هر کشوری، یک یا چند برند شاخص وجود دارد که در زمینه ساخت لوازم خانگی کوچک چه برقی مانند مخلوط کن و انواع غذاسازها و چه بدون برق مانند انواع چاقو رنده و… فعالیت دارند و اگرچه در ابتدای تاسیس و در وهله اول نگاهشان به بازار داخل و هم میهنان خودشان بوده ولی در گام های بعدی و هم زمان با افزایش شهرت و تبدیل شدن به برندی منطقه ای یا جهانی، به صادرات محصولاتشان نیز توجه کرده و اکنون بخشی از بازار جهانی را در اختیار دارند. همین گونه رویه در مورد لوازم خانگی بزرگ که درون خانه( یخچال، فریزر و…) یا بیرون خانه( کولرهای آبی و گازی و..) استفاده می شوند، هم وجود دارد و به ویژه در کشورهای توسعه یافته و صنعتی، صنایع لوازم خانگی یکی از صنعت های پویا، فعال، پرتحرک و سودآور است. چنانچه که در کشورهای صنعتی اروپا و ایالات متحده نمی توان وجود برندهای جهانی و پرسود لوازم خانگی در این جوامع را نادیده گرفت یا انکار کرد. این مقوله در واقع اهمیت صنعت لوازم خانگی را نشان می دهد و گویای آن است که صنعت لوازم خانگی، صنعتی پیش و پا افتاده و یا کم اهمیت نیست و اگر کشوری صنعتی باشد نمی توان نسبت به وجود این صنعت بی اهمیت باشد و ضرورت وجود این صنعت در قلمرو خویش را نادیده بگیرد. از این بابت ایران نیز هنگامی که در دهه چهل هجری شمسی پای به عرصه صنعتی شدن گذاشت، به تاسیس کارخانه های معتبر بزرگ همت گماشت. برندهایی نظیر ارج، آزمایش، ناسیونال و.. کارخانه هایی بودند که یا بر اساس دانش فنی کسب شده از خارج کشور و یا تحت امتیاز کارخانه های معروف جهان مانند ناسیونال ژاپن، فیلور آمریکا، بوش آلمان و دیگر برندهای تاسیس شده و محصولات آنها در بازار داخل کشور مورد استفاده متواتر قرار می گرفت. چنان که در همان زمان اگرچه امکان خرید محصولات خارجی برای ایرانیان وجود داشت، ولی تولیدات داخل برندهای ایرانی و یا مونتاژ ایران هم در بازار به فروش می رسید و همین امر به سرپا ماندن کارخانه و برند در ایران انجامیده بود. چنان که تا پایان دوره پهلوی خبری از ورشکست شدن و یا نابودی این کارخانه ها و یا دیگر کارخانه های تولیدکننده لوازم خانگی در ایران منتشر نشده بود. از این بابت صنعت لوازم خانگی در ایران جز صنایع قدیمی و شناخته شده است که البته برخی برندهای آن پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به دلیل قطع ارتباط با کارخانه مادر، عدم به روزآوری تجهیزات و سخت افزار کارخانه، عدم به روز آوری محصولات و تولیدات سنتی، عدم سرمایه گذاری و یا حمایت دولت از تولید داخل و… رفته رفته ضعیف و نابود شده. مثلا کارخانه ارج که روزی یکی از بزرگترین تولیدکنندهای وسایل گرمایشی و سرمایشی در خاورمیانه بود، به دلیل همین مشکلات و موانع پیش پای آن گذاشته شد، رفته رفته ضعیف و در انتها کارخانه نابود گردید. البته شنیده شده که در سال های اخیر برای احیای این برند و نوسازی کارخانه های آن تمهیداتی اندیشیده شده و اقداماتی انجام گرفته است. خبر خوب در مورد لوازم خانگی تولید ایران، بازگشت این صنعت به حیات است، در حالی که برخی تولیدکنندگان آسیایی لوازم خانگی، محصولات خود را به طور قاچاق و بدون پرداخت عوارص و مالیات از مرزهای غرب و جنوب کشور وارد می کردند، تمهید دولت جمهوری اسلامی ایران در سخت گیری بیشتر برای قاچاق و ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی، بازار را برای تولیدکنندگان ایرانی خالی از رقیب کرده که این تمهید البته تبعاتی هم به دنبال داشته و باعث گران شدن لوازم خانگی تولید ایران شد.
اکنون خبرهای خوبی درباره توسعه صنعت لوازم خانگی در ایران شنیده می شود. چنان که این صنعت به تولید برخی محصولات که پیش از این ساخته نمی شد، مانندمایکروفر همت گماشته و توانسته در کنار برندهای خارجی، برند ایرانی این گونه محصولات را نیز عرضه کند. این امر فرصت بزرگی را برای تولیدکنندگان ایرانی این محصولات و کل صنعت لوازم خانگی ایران پدید آورده است. چه در منطقه خاورمیانه هیچ تولیدکننده مهمی در زمینه محصولات لوازم خانگی وجود ندارد و در دایره بزرگتر، فقط ترکیه است که در این صنعت ورود کرده و برندهای آسیایی یا اروپایی را تحت امتیاز کارخانه مادر تولید و به بازار مصرف داخلی یا منطقه ای عرضه می نماید.
همین خلاء مهم زمینه توسعه جهشی صنعت لوازم خانگی را فراهم آورده است و از همین روست که ظرف کمتر از سه سال از افزایش توجه به این صنعت، اکنون رشد صادرات لوازم خانگی از کشور، دو رقمی شده و به بالای ۷۰ درصد رسیده است.