به گزارش پایگاه خبری دنیای سرمایه گذاری آنلاین، ایران با دارا بودن ۳۶/۵ میلیون تن ذخیره مس، معادل ۴/۲ درصد مس جهان، از نظر حجم ذخایر در رتبه هفتم قرار دارد. علاوه بر این، شرکت ملی صنایع مس ایران با سابقه‌ای بیش از نیم‌قرن فعالیت گسترده در زمینه اکتشاف، استخراج و فرآوری می‌تواند در میان ۱۰ شرکت برتر در حوزه تولید مس در جهان قرار بگیرد. از سویی، برنامه‌ریزی برای تولید ۴۰۰ هزار تن کاتد مس در پایان برنامه ششم توسعه در کشور نیز انجام شده است. نقطه قوت صنعت مس ایران، داشتن ذخایر غنی و تجربه فنی بالا است. شرکت ملی صنایع مس ایران، سال ۱۴۰۴ را افق افزایش تولید خود قرار داده که این افزایش از طریق ارتقای حجم توسعه سرمایه‌گذاری‌های جدید، توجه خاص به معادن کوچک بخش خصوصی و همچنین معادن جدید با هدف افزایش حجم فروش صادراتی صورت خواهد گرفت.
بر اساس اطلاعات منتشرشده، چشم‌انداز کنسانتره مس در پایان برنامه ششم با اضافه شدن ۴۱۵ هزار تن کنسانتره از چهار معدن بزرگ دره‌زار، دره‌آلو، دره زرشک و چاه فیروزه و ۱۸۰ هزار تن از معدن‌های کوچک به بیش از یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار تن می‌رسد. از طریق این افزایش تولید است که جهش در تولید کاتد مس و قرار گرفتن در میان کشورهای برتر تولیدکننده کاتد مس حاصل خواهد شد. شرکت ملی صنایع مس ایران، رسیدن به تولید یک‌میلیون تن کاتد به ارزش ۱۰ میلیارد دلار و سود خالص ۵ میلیارد دلاری تا سال ۱۴۰۶ را در دستور کار خود قرار داده که برای تحقق این چشم‌انداز، اجرای طرح‌های توسعه با سرمایه‌گذاری ۱۵ میلیارد دلار ضروری است.
شرکت ملی صنایع مس ایران در سال ۱۴۰۱ توانست با وجود افت قیمت مس در سطح جهان، به رشد مناسبی دست یابد و به نظر می‌رسد، در صورت اجرای موفق برنامه‌های خود، جایگاه ایران را از رتبه ۱۸ تولیدکننده کاتد مس در جهان به شکل قابل توجهی ارتقاء دهد. این برنامه‌ها بخشی از ارتقای توان ایران در زنجیره تولید و تامین مس است که شامل مراحل مختلفی از مرحله اکتشاف و استخراج تا بهره‌برداری از معادن مس و تولید محصولات مسی نظیر کاتد، اسلب، بیلت و مفتول می‌باشد. بخش عمده سرمایه‌گذاری‌ها نیز در سه معدن مس بزرگ کشور شامل مس سرچشمه و میدوک در استان کرمان و معدن سونگون در استان آذربایجان شرقی متمرکز شده است.
شرکت ملی صنایع مس ایران در سال ۱۴۰۲ نیز برای نخستین بار توانست با اجرای کارخانه فلوتاسیون سرباره کوره‌های ذوب و سرباره‌های دور ریز مجتمع مس سرچشمه را بهره‌برداری کرده و از آن، کنسانتره مس با عیار ۲۵ درصد تولید کند. این محصول یکی از محصولات دارای بالاترین حاشیه سود در بین تمام محصولات شرکت ملی مس است. با این حال به نظر می‌رسد، با وجود تلاش‌های بسیار شرکت ملی صنایع مس ایران، تحول بنیادین این صنعت جز از راه دستیابی به فناوری‌های جدید به ویژه در زمینه اکتشاف و بهره‌برداری از ذخایر و همچنین در مرحله فرآوری و تولید محصولات با ارزش افزوده بالا امکان‌پذیر نیست. صنعت مس ایران از نظر تجهیزات و فناوری‌های موجود نیاز به نوسازی گسترده دارد و این امر نیز جز از طریق دسترسی به بازارهای تجهیزات و فناوری در جهان به سختی قابل حصول است. از سویی، استفاده از ظرفیت علمی و دانشگاهی کشور در این صنعت به شکلی که میان نهادهای پژوهشی و صنعتی ارتباطی دو سویه شکل بگیرد نیز از جمله اموری است که می‌توان گفت، بدون توجه به آن به سختی بتوان به توسعه پایدار در زمینه صنعت مس دست یافت.
پیش‌بینی شده که با ظهور خودروهای برقی، صنعت مس، رونقی قابل ملاحظه را تجربه خواهد کرد. ایران نیز در صورتی می‌تواند از این رونق بهره ببرد که زیرساخت‌های لازم به ویژه در زمینه ارتقای صنعت کنونی و توسعه صنایع تولیدکننده کالاها با ارزش افزوده بالا در صنعت مس را به شکلی جدی دنبال کند. استفاده از توان بخش خصوصی و توجه به تجربیات گران‌قدر بخش دولتی در صنعت مس نیز از دیگر شرایط ضروری برای توسعه این صنعت مهم در کشور است.
خبرنگار: ابوالفضل علیزاده
