بارها از سوی مدیران اقتصادی و به تبع آن رییس جمهور آمار و ارقامی اعلام شده است که ما در حال حرکت در مسیر رشد اقتصادی هستیم یا در برخی شاخص های پیشرفت به قله یا نزدیکی قله رسیده ایم .بنابراین ما در اینجا به برخی نشانه های رشد و توسعه اقتصادی و سیاسی اشاره میکنیم تا بتوانیم وضعیت موجود را با شرایط واقعی تطبیق دهیم.
یکی از منابع مورد استفاده در نشان دادن میزان رشد اقتصادی و سایر شاخصهای مربوط در کشورما، مرکز آمار و داده های بانک مرکزی است . در کنار این اطلاعات داخلی داده های آماری موسسه های جهانی مثل بانک جهانی ،صندوق بین المللی پول و موسساتی مثل فوربز Forbes Institute که اطلاعاتشان مرجع و رفرنس اقتصادی در دنیا است، نیز از منابع دیگرمورد استفاده برای گزارش دهی یا پایش اطلاعات اقتصادی است.
اما در کنار جدولها و نمودارها که بیشتر کاربردشان در مراکز مطالعاتی و تحقیقاتی است ،توجه به برخی علامت ها ونشانه های ملموس در روندهای جاری نیز می تواند به ما کمک کند تا مشخص شود ما در مسیری درست با روشی درست حرکت می کنیم یانه؟ نمادهای ملموسی که برای توده مردم هم قابل درک وتفسیر باشد.
وقتی تعداد کشورهایی که با آنها رابطه اقتصادی وتجاری داریم قابل توجه باشد،قدرت تصمیم گیری و انتخاب دربخش تقاضا و عرضه رابرای ما افزایش میدهد.قدرت چانه زنی در خرید و فروش ومبادلات ما دردایره ارتباطات تجاری نهفته است ،اینکه کدام بازار دردسترس با کیفت تر و ارزان تراست یک موقعیت برتر است.اگر شما ناچار باشید از یک عرضه کننده کالا بخرید او تعیین کننده قیمت است اگر تعداد عرضه کنندگان افزایش یابد، بین آنها رقابت درقیمت کم تر و مناسب تر شکل می گیرد که در مورد فروش هم همین وضعیت برقرار است .روابط محدود تجاری شما را از نظرانتخاب در یک شرایط بسته قرار می دهد و سبب می شود که بهای تمام شده کالاها از یک طرف و شرایط رقابت گریزی و رقابت پذیری شما بسیار کاهش پیدا کند، تورم یکی از معلول های اقتصادهای بسته و یک طرفه است.
یکی از قوانین عرضه در اقتصاد اشاره به این موضوع دارد که عرضه تقاضای خود را پیدا میکند،حال این عرضه و تولیدی که اتفاق می افتد باید در یک بازاربا فضای رقابتی صورت بگیرد. بازار رقابتی بازاری است که دارای تعداد مناسبی ازعرضه کنندگان و مصرف کنندگان است به طوری که مانع ایجاد انحصار در بازار شوند،در بازار رقابتی قیمت ها به سمت بهای واقعی کالا سوق داده میشود و اقتصاد شکل درست وسالمی را تجربه میکند .دربازار رقابتی که منجر به راه اندازی اقتصاد رقابتی می شود حداکثر بهروری شکل میگیرد. در این فضا مجالی برای شکل گیری رانت وفساد ایجاد نمیشود، اقتصاد یک مسیر سالم و واقعی را طی می کند،بنابراین تمام نهاده های مورد نیاز تولید از این روند پیروی می کنند و توسعه در این اقتصاد ها شکل پیدا کرده و رشد می کند.
از نشانه های دیگر یک کشور در مدار حرکت به جلو ثبات سیاسی است، ثبات سیاسی نشات گرفته از میزان مشارکت مردم درایجاد احزاب ،تشکل ها ،مشارکت در انتخابات و…است.سرمایه اجتماعی حاصل ازاین فرایند دموکراتیزاسیون نقش مهمی در توسعه اقتصادی ایفا می کند.توسعه سیاسی برای رویش سایر جنبه های توسعه یک بستر و زیر ساخت است که همه کشورهای پیشرفته این مسیر را طی می کنند.
راه توسعه اقتصادی از توسعه سیاسی است
همانطور که یادآوری شد ثباث اقتصادی به شدت با ثبات سیاسی وابسته است و هرچه کشوری در مسیر دموکراسی جدی تر و ساختارمندتر باشد امنیت سرمایه در آن منجر به ثبات اقتصادی می شود.ثبات سیاسی خروجی مشارکت مردم در اداره کشور است و بیانگراین است که فرد احساس کند درکسب منافع خود نقش بالایی دارد ،درگیر کردن افراد در سرنوشت خود و جامعه سرمایه اجتماعی و همان هدف توسعه سیاسی است که خمیرمایه توسعه اقتصادی است واین مهم سبب می شود ریسک سرمایه گذاری کاهش پیدا کند تا ثبات اقتصادی دچار نوسان وتنزل نشود.
خصوصی سازی و واگذاری امور سرمایه به دست صاحبان سرمایه وفکر یکی دیگر از نشانه های یک کشوری است که در مسیر درست توسعه در حال حرکت است .در بحث خصوصی سازی در کشور زمینه ای فراهم شد که الزامات آن بطور درست اجرا و پیاده سازی نشد ،مدیریت در این فرایند در اختیار دولت باقی ماند و در عمل خروجی این موضوع خصولتی ها شد و دقیقا اختلاسهای کلان دستاورد این فرایند غیر کارشناسی بود . متاسفانه جایی که کاردرست انجام میشود اثربخشی و شیوه درست کار را از فرایند حذف میکنند و نتیجه به عدم وصول هدف منتهی می شود.
نادر کریمی(کریم خانی )
