سیف‌اله نیک‌نامی، عضو هیات رییسه انجمن دوستی ایران و آلمان؛ دارای تحصیلات مهندسی مکانیک، مدیریت پروژه و ساخت و دکترای حرفه‌ای کسب‌وکار از دانشکده فنی دانشگاه تهران است.
از طرفی، ریاست هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی فناوری دیجیتال و هوشمندسازی ایران را نیز بر عهده دارد. به گفته وی، تمام سعی ما بر این بوده که با ایجاد زیرساخت‌های لازم و شناسایی اولیه شرکت‌های فعال در حوزه‌های مرتبط با انقلاب چهارم و پنجم صنعتی مسیر توسعه اقتصاد دیجیتال و اقتصاد مبتنی بر فناوری را در کشور جهت جهانی‌سازی خدمات و محصول فراهم کنیم و می‌کوشیم مشکلات پیش روی این صنف را با سازمان‌ها و نهادهای بالادستی به روش‌های مقررات‌زدایی و تسهیل‌گری مرتفع نماییم. در گفت‌وگویی که با نیک‌نامی داشتیم، به بررسی ابعاد مختلف همکاری‌های بین ایران و آلمان پرداخته‌ایم که ماحصل آن به نظر خوانندگان ارجمند می‌رسد.
به منظور ایجاد روابط دوستانه و همکاری‌های بیشتر با آلمان چه اقداماتی انجام شده است؟
بدون مطمیناً اعتماد و حمایت بخش خصوصی، رسیدن به اهداف بالادستی کشور و رشد تولید ناخالص ملی از محل اقتصاد دیجیتال بسیار دشوارتر خواهد شد. همچنین با شناسایی فرصت‌های فرهنگی و اقتصادی، فضایی را جهت توسعه روابط دوستانه میان مردم و صنایع دو کشور ایران و آلمان فراهم کرده‌ایم.
علاوه بر این، بنده به عنوان مدیرعامل و رییس هیات مدیره شرکت مهندسان مشاور اتوماسیون ساختمان آترینا هم هستم که با سابقه نزدیک به دو دهه فعالیت اجرای پروژه‌های هوشمندسازی در حوزه‌های ساختمان هوشمند، بیمارستان هوشمند، کارخانجات هوشمند، مراکز داده هوشمند و … و چاپ مجله اتوماسیون ساختمان و کتاب‌های تخصصی حوزه هوشمندسازی و اتوماسیون ساختمان BMS، همراه با آموزش و تربیت نیروهای متخصص، نقش موثری در توسعه این صنعت در کشور داشته‌ایم.
این شرکت به عنوان اولین عضو رسمی انجمن جهانی KNX در ایران و بزرگ‌ترین پارتنر رسمی KNX در خاورمیانه فعالیت می‌کند. همچنین این شرکت دارای بزرگ‌ترین مرکز آموزش بین‌المللی KNX در مرکز تربیت مربی و آموزش‌های فنی و حرفه‌ای کرج است که بر همین اساس از سال ۲۰۱۵ حامی مسابقات جهانی مهارت WorldSkills نیز بوده است.
این شرکت عمده محصولات مورد مصرف پروژه‌های خود و دیگر همکاران را از کشور آلمان تامین می‌نماید. شرکت IHA یکی دیگر از شرکت‌هایی است که بنده به عنوان رییس هیات مدیره در آن فعالیت دارم. در این شرکت به فعالیت‌های مشاوره، بازرگانی و مدیریت صادرات و واردات با اروپا و به‌طور خاص کشور آلمان برای شرکت‌های تولیدی کشور و حتی شرکت‌های دانش‌بنیان مشغول هستیم.
شناسایی بازار هدف و بسترسازی حضور و بازارسازی برای شرکت‌های ایرانی در بازار اروپا و آلمان از جمله خدمات این شرکت محسوب می‌شود. همچنین به عنوان مشاور عالی در کانون‌های انجمن‌های صنفی کارفرمایی و کارگری کشور، معاونت علمی ریاست جمهوری و وزارت خارجه می‌کوشیم تا با ظرفیت‌شناسی فرصت‌های موجود، خدمات شایسته‌ای به اعضای ارزشمند انجمن دوستی ایران و آلمان و انجمن فناوری دیجیتال و هوشمندسازی ارایه کنیم.
گزارشی از روند فعالیت انجمن دوستی ایران و آلمان تا به امروز ارایه دهید.
انجمن دوستی ایران و آلمان در اواسط سال ۱۳۸۰ با تلاش گروهی از بزرگان فعال در حوزه آلمان با همکاری وزارت خارجه در وزارت کشور ثبت گردید. در اوایل تاسیس، آن‌ها گام‌های موثری در پیشبرد اهداف مشترک دوطرف برداشتند، ولی متاسفانه به دلایل برخوردهای سلیقه‌ای، فعالیت‌های انجمن چندین سال با رکود مواجه شد.
تا اینکه پس از دورهای رکود، پس از سال‌ها، بنا به توصیه‌های مختلف وزارت امور خارجه و وزارت کشور به آقای مهندس خانبداغی، به‌واسطه سوابق ارزشمندشان در بیش از ۴ دهه به‌عنوان ریاست اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان و هم‌اکنون نیز به‌عنوان ریاست افتخاری اتاق ایران و آلمان و ریاست انجمن دوستی ایران و آلمان که چهره‌ای شناخته‌شده برای دولت‌مردان، تجار، صنایع و دانشگاه‌های آلمان می‌باشند، جهت توسعه روابط دوستی دو ملت و آشتی بخش خصوصی پیش‌قدم شدند و انجمن دوستی ایران و آلمان را با برنامه و قدرتی مضاعف پس از سال‌ها احیا کردند.
این انجمن چه ویژگی و امتیازاتی دارد؟
انجمن دوستی ایران و آلمان به منظور ارتقای ارتباطات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بین دو کشور تشکیل شده است. امتیازات انجمن دوستی می‌تواند از نظر اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی متفاوت باشد و بسته به ماهیت و فعالیت‌ها متغیر است؛ اما در کل، انجمن‌های دوستی باعث تقویت ارتباطات میان فرهنگ‌ها و مردم دو کشور و تسهیل همکاری‌های متقابل در زمینه‌های مختلف می‌شوند.
انجمن دوستی ایران و آلمان چه برنامه‌هایی را برای سال آینده در نظر دارد؟
برنامه‌های این انجمن در سال آینده هنوز به‌طور کامل نهایی نشده، اما به‌طور کلی شامل موارد زیر خواهد بود:
برنامه‌های فرهنگی:
برگزاری نمایشگاه‌های هنری و فرهنگی در ایران و آلمان
تبادلات فرهنگی میان هنرمندان و فرهنگیان بین دو کشور
برگزاری سمینارها و نشست‌های علمی، فرهنگی و هنری
ترجمه و نشر آثار ادبی و فرهنگی دو کشور
برنامه‌های اقتصادی:
برگزاری سمینارها و نشست‌های اقتصادی
تبادل هیات‌های تجاری بین دو کشور
معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران و آلمان
برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی
حضور در نمایشگاه‌های تخصصی آلمان
برنامه‌های آموزشی:
اعطای بورسیه تحصیلی به دانشجویان ایرانی و آلمانی
برگزاری دوره‌های زبان فارسی و آلمانی
تبادل دانشجو بین دانشگاه‌های دو کشور
برنامه‌های اجتماعی:
برگزاری تورهای گردشگری
برگزاری اردوهای دانشجویی
برگزاری جشن‌ها و مناسبت‌های ملی دو کشور
برنامه‌های ورزشی:
برگزاری مسابقات ورزشی دوستانه
تبادل ورزشکاران بین دو کشور
انجمن دوستی ایران و آلمان در حال برنامهریزی برای برگزاری این برنامه‌ها در سال آینده است. هر چند با توجه به شرایط تحریم و مشکلات پیش‌آمده اقتصادی، بسیاری از تعاملات دچار آسیب شده، ولی مهمترین همکاری‌های ایران و آلمان که از سوی انجمن دوستی ایران و آلمان پیش می‌رود؛ در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، ورزشی، اقتصادی و آموزشی است که به تشریح برخی از آن‌ها می‌پردازم:
زمینه‌های فرهنگی:
برگزاری نمایشگاه‌های هنری و فرهنگی و تبادلات فرهنگی هنرمندان و فرهنگیان: انجمن دوستی ایران و آلمان می‌کوشد تا در طول سال، نمایشگاه‌های متعددی از آثار هنری هنرمندان ایرانی و آلمانی در هر دو کشور برگزار کند. این نمایشگاه‌ها فرصتی برای تبادل فرهنگی بین دو کشور و معرفی هنر و فرهنگ هر دو کشور به مردم دو کشور است.
برگزاری سمینارها و نشست‌های علمی و فرهنگی: انجمن دوستی ایران و آلمان در تلاش ایت تا سمینارها و نشست‌های علمی و فرهنگی را با موضوعات مختلف در هر دو کشور برگزار کند. این سمینارها و نشست‌ها فرصتی برای تبادل نظر و گفتوگو بین متخصصان و اندیشمندان دو کشور است.
ترجمه و نشر آثار ادبی و فرهنگی: انجمن دوستی ایران و آلمان در نظر دارد تا آثار ادبی و فرهنگی دو کشور را ترجمه و منتشر کند. این ترجمه‌ها فرصتی برای مردم دو کشور است تا با ادبیات و فرهنگ یکدیگر آشنا شوند.
زمینه‌های اجتماعی:
برگزاری جشن‌ها و مناسبت‌های ملی دو کشور: انجمن دوستی ایران و آلمان می‌کوشد تا جشن‌ها و مناسبت‌های ملی دو کشور را در هر دو کشور برگزار کند. این جشن‌ها فرصتی برای مردم دو کشور است تا با فرهنگ و آداب و رسوم یکدیگر آشنا شوند.
از جمله می‌توان به جشن ۱۵۰ سالگی روابط دوستی ایران و آلمان اشاره کرد که در حال برنامهریزی برگزاری با شکوه آن در تهران و هامبورگ با حضور کلیه فعالان آلمان بوده و در این خصوص برای برگزاری هرچه باشکوه‌تر آن، نیازمند حمایت مسیولان و سازمان‌های ذی‌ربط هستیم.
زمینه‌های ورزشی:
برگزاری مسابقات ورزشی دوستانه: انجمن دوستی ایران و آلمان می‌کوشد تا مسابقات ورزشی دوستانه بین دو کشور برگزار کند. این مسابقات فرصتی برای ورزشکاران دو کشور است تا با یکدیگر رقابت کنند. در این خصوص موضوعات مرتبط با استعدادیابی از تیم‌های فوتبال با کمک استاد مجید جلالی به کمک هوش مصنوعی در حال انجام است.
آیا وجود انجمن‌های دوستی، باعث کم‌رنگ شدن نقش سفارتخانهها در ایجاد روابط نمی‌شود؟
انجمن‌های دوستی به عنوان نهادهای مدنی، نقشی مهمی در روابط بین دو کشور ایفا می‌کنند و با فراهم کردن زمینه‌های تبادل فرهنگی، علمی، اقتصادی و اجتماعی بین مردم دو کشور، به افزایش درک و شناخت متقابل کمک می‌کنند. انجمن‌های دوستی در کنار سفارتخانهها، نقشی مکمل در پیشبرد روابط و اهداف دو کشور ایفا می‌کنند.
در حالی که سفارتخانهها به عنوان نماینده رسمی دولت‌ها، وظایف سیاسی و دیپلماتیک را بر عهده دارند، انجمن‌های دوستی با تمرکز بر تعاملات مردمی، به توسعه روابط در سطوح عمیق‌تر و پایدارتر کمک می‌کنند. با وجود نقش مهم انجمن‌های دوستی، این انجمن‌ها به‌هیچ‌وجه جایگزین سفارتخانهها نیستند.
وظایف و کارکردهای سفارتخانهها، به ویژه در حوزه‌های سیاسی و دیپلماتیک، منحصر به فرد بوده و توسط هیچ نهاد دیگری قابل انجام نیست. در نهایت، وجود انجمن‌های دوستی به عنوان نهادهای مدنی، فرصتی ارزشمند برای توسعه روابط بین دو کشور در سطوح مختلف و ایجاد روابط پایدارتر بین مردم دو کشور است. این انجمن‌ها در کنار سفارتخانهها، نقشی مکمل در روابط بین دو کشور ایفا می‌کنند و به‌هیچ‌وجه جایگزین سفارتخانهها نیستند.
به نظر شما کشور آلمان شریک تجاری خوبی برای ایران است؟
آلمان همچنان بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران در اروپا محسوب می‌شود. این کشور با جمعیتی بیش از ۸۳ میلیون نفر، بازار بزرگی برای صادرات محصولات ایرانی محسوب می‌شود. آلمان به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا و چهارمین اقتصاد بزرگ جهان با صادرات ۱۵۰۰ میلیارد یورویی در سال، فرصت‌های زیادی برای همکاری اقتصادی با ایران دارد.
۹۹ درصد شرکت‌های آلمانی از نوع SME هستند و این فرصت مناسبی برای ارتباط شرکت‌های ایرانی با آن‌ها است. آلمان در زمینه‌های مختلف فناوری از جمله صنعت خودرو، ماشین‌آلات، انرژی و پزشکی، پیشرو است. همکاری با آلمان می‌تواند به ایران در دستیابی به این فناوری‌ها و ارتقای سطح دانش فنی خود کمک کند.
بیش از ۶۰ درصد نمایشگاه‌های بزرگ دنیا در آلمان برگزار می‌شود و ۳۰ درصد درآمد آلمان از محل برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی و بین‌المللی است. حضور شرکت‌های ایرانی در این نمایشگاه‌ها می‌تواند نقش موثری در ارتباطات و صادرات شرکت‌های ایرانی و آشنایی بیشتر کشورهای پیشرفته از توانمندی‌های صادراتی ایران باشد و اینجاست که نقش موثر انجمن‌های دوستی می‌تواند در ایجاد این روابط تاثیر گذار باشد.
موضوعات شبکه‌سازی، بازارسازی و برندسازی ناشی از این اتفاق خواهد بود. روابط سیاسی بین ایران و آلمان به دلایل تحریم‌ها قدری خدشه‌دار شده، ولی قطعا بهبود می‌یابد که این امر می‌تواند به تسهیل همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور کمک کند.
همکاری با آلمان در حوزه‌های انرژی، صنعت، کشاورزی، گردشگری و آموزش می‌تواند مزایای زیادی برای ایران داشته باشد. با این حال، ایران باید برای غلبه بر چالش‌هایی مانند تحریم‌های اقتصادی و بروکراسی پیچیده در آلمان تلاش کند و باید در زنجیره تامین شرکت‌های بزرگ آلمانی قرار گیرد تا نرخ صادرات پایدار و تولید ناخالص داخلی از این محل رشد یابد.
آیا روابط سیاسی و از جمله تحریم، مانع همکاری بین ایران و آلمان نشده است؟
روابط سیاسی بین ایران و آلمان در طول سال‌ها فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته است. در حال حاضر، روابط دو کشور در سطحی دیپلماتیک و با احتیاط دنبال می‌شود. تحریم‌های اقتصادی ایالات‌متحده علیه ایران، مانعی بزرگ برای همکاری‌های اقتصادی بین ایران و آلمان است.
این تحریم‌ها شامل محدودیت‌های بانکی، تجاری و سرمایه‌گذاری می‌شود و انجام تجارت با ایران را برای شرکت‌های آلمانی دشوار می‌کند. با وجود این چالش‌ها، همکاری‌های اقتصادی بین ایران و آلمان به‌طور کامل متوقف نشده است.
در میان اعضای اتحادیه اروپا، آلمان بیشترین سهم در تجارت با ایران را داشته، به‌طوری که ۳۱ درصد از کل تجارت ایران با اروپا مربوط به این کشور بوده است. آلمان در سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۲۶۰ میلیون یورو کالا از ایران وارد و ۱/۶ میلیارد یورو کالا به ایران صادر کرده است و در حال حاضر رتبه ۱۵ را در بین سرمایه‌گذاران خارجی در ایران دارد.
انجمن دوستی ایران و آلمان چه همکاری‌های در بخش نیروی کار با هم دارند؟
این انجمن در زمینه‌های مختلفی از جمله بخش نیروی کار با یکدیگر همکاری دارند. برخی از این همکاری‌ها عبارتند از:
برگزاری سمینارها و نشست‌های تخصصی: انجمن دوستی ایران و آلمان می‌کوشد تا سمینارها و نشست‌های تخصصی در زمینه‌های مختلف مرتبط با نیروی کار مانند اشتغال، آموزش و مهارت‌آموزی را برگزار کند. این سمینارها و نشست‌ها فرصتی برای تبادل نظر و تجربیات بین متخصصان و فعالان حوزه نیروی کار دو کشور است.
آلمان در زمینه آموزش و مهارت‌آموزی نیروی کار پیشرو است که در این میان، ایران می‌تواند از آلمان در زمینه ارتقای نظام آموزش و مهارت‌آموزی نیروی کار خود به روش آموزش‌های دوگانه، بازدید و کارآموزی در صنایع آلمان با هدف ارتقای سطح مهارت‌های نیروی کار، اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی دو کشور کمک بگیرد.
همکاری‌های انجمن دوستی ایران و آلمان در بخش نیروی کار در حال حاضر در سطحی محدود است که نیازمند حمایت و تسهیل‌گری سازمان‌های بالادستی از این اتفاق است و برای توسعه این همکاری‌ها، نیاز به حمایت دولت‌ها و بخش خصوصی دو کشور است. تبادل نیروی کار بین دو کشور نیز باید با رعایت قوانین و مقررات مربوطه انجام شود و هدف از تبادل نیرو باید در راستای انتقال دانش و تکنولوژِی و تقویت نیروی ماهر در کشور صورت پذیرد.
آیا از حجم سرمایه‌گذاری کشور آلمان در ایران را اطلاع دارید؟
به‌طور عمومی، آمار دقیق و به‌روز شده‌ای از حجم سرمایه‌گذاری آلمان در ایران در دسترس نیست. تحریم‌های اقتصادی ایالات‌متحده علیه ایران، مانع بزرگی برای سرمایه‌گذاری خارجی در ایران است. بسیاری از شرکت‌های آلمانی به دلیل ترس از تحریم‌ها، از سرمایه‌گذاری در ایران خودداری می‌کنند.
برخی از سرمایه‌گذاری‌های آلمان در ایران به‌طور غیرمستقیم و از طریق شرکت‌های ثالث انجام می‌شود که ردیابی آن‌ها را دشوار می‌کند. با وجود این چالش‌ها، آلمان همچنان یکی از شرکای تجاری مهم ایران است و ایران برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، باید فضای اقتصادی مناسب و باثباتی را فراهم کند.
برخی از شرکت‌های آلمانی که در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند عبارتند از:
Siemens, Daimler, BASF, Volkswagen ,Deutsche Telekom
و سخن آخر…
ایران می‌تواند با توجه به ظرفیت‌های موجود خود و مزیت‌های رقابتی از قبیل نیروی انسانی و انرژی ارزان، دسترسی به مواد اولیه و منابع طبیعی و همچنین موقعیت استراتژیک در منطقه، به بهشت فرصت‌های تجاری برای سرمایه‌گذاران خارجی از جمله آلمان تبدیل شود.
فقط با ثبات قوانین، تصمیمات بالادستی، ایجاد امنیت اقتصادی، حمایت از تولیدکننده و نیروی کار و نیز، کاهش ریسک‌های تولید در ایران می‌توان انتظار افزایش تولید ناخالص داخلی و افزایش حجم صادرات از ایران را داشت.
همچنین می‌توان با ایجاد نمایشگاه‌های دایمی و ترمینالهای اقتصادی در آلمان و قرار گرفتن در زنجیره تامین و تولید شرکت‌های آلمانی، دروازه ورود به بازارهای جهانی را از مسیر آلمان و اتحادیه اروپا برای شرکت‌های توانمند ایرانی و تعاملات بین‌المللی موثرتر فراهم کرد.
برگرفته از ماهنامه شماره ۸۹ دنیای سرمایه گذاری
پایگاه خبری دنیای سرمایه گذاری آنلاین
