پایتخت نشینان در نظرسنجی دنیای اقتصاد با تاکید بر بروز ترافیک شدید در خیابان‌های تهران طی هفته‌های اخیر به «۱+۵» علت قفل شدن معابر و بزرگراه‌ها اشاره کردند و خواستار بهبود وضعیت حملونقل عمومی برای رفع این معضل شدند. مسدودسازی بزرگراه ها و استفاده از مسیریاب ها و مشکلات ناشی از آن‌ها از جمله نکاتی بود که تهرانی‌ها به آن اشاره کردند.
ترافیک شدید تهران در هفته‌های اخیر موجب شده است تا اهمیت مسئله‌ی حملونقل نقش خود را بیش از پیش نشان دهد. همین مسئله باعث شده است تا اهالی رسانه این مسئله را جدی‌تر بررسی کنند. بر همین اساس دنیای اقتصاد یک نظرسنجی عمومی را برگزار می‌کند تا از زبان خود تهرانی‌ها مسئله را بررسی کند. در این نظرسنجی ترافیک شدید در خیابان‌های تهران تایید شده است به طوری که بیش از ۹۰ درصد از پاسخ‌دهندگان اعلام کرده‌اند که «ترافیک در خیابان‌ها و معابر اصلی و فرعی شهر زیاد شده است».
ترافیک سنگین تهران دست فرمان چه کسی است؟
به گزارش دنیای اقتصاد تهرانی‌ها اغلب از تصمیم‌گیری های شهری خود دور اند و از تصمیم‌های مسئولان بی‌خبر اند. شهرداری تهران از سال‌های دور معمولا در اتاق بسته و یا در جلسه‌ای محدود و معدود به اعضای شورای شهر، آنچه به «صلاح شهر و شهروندان» تشخیص داده را جمع بندی و اجرا کرده است. این مسئله باعث شده است تا برخی رسانه‌ها و تحلیلگران اهالی تهران را «غریبه اصلی» تصمیمات مدیریت شهری پایتخت بنامند.
این نوع برنامه ریزی شهری، یعنی عدم مشارکت شهروندان در سیاست‌های کلیدی در حال طراحی یا آماده اجرا در شهر، می‌تواند نتایج بلندمدت قابل توجهی داشته باشد و در واقع خلاف جهت کلان‌شهری چون تهران یا لندن است. از پیامدهای این نحوه تصمیم‌گیری می‌توان به حجم قابل توجهی از بودجه سنوات گذشته شهر می‌توان اشاره کرد. همچنین، سیستم‌های بازدارنده ازدحام خودرو به خاطر محرومیت از منابع و بودجه‌های شهرداری در سال‌های گذشته با فقر شدید مواجه شده است.
از طرفی حمل و نقل عمومی نیز با مشکلات عدیده ای در شهر تهران روبرو است. برای مثال، تعداد قطارهای متروی تهران به نصف حداقل ناوگان مورد نیاز تهران فعلی و تعداد اتوبوس‌ها نیز یک سوم حداقل تعداد مورد نیاز است. همچنین، تعداد خطوط مترو نیز کمتر از افق طرح عنوان شده است.
نتایج نظرسنجی نشان می‌دهد، از نگاه تهرانی ها، ترافیک شدید تهران در هفته‌های اخیر دست‌فرمان مجموعه مدیران و دستگاه‌هایی است که هر یک به سهم خود باید «بخشی از جریان جابه‌جایی‌های روزانه بیش از ۹ میلیون ساکن تهران و حداقل ۳ میلیون جمعیت روز (شناور) پایتخت را در سطح کلان‌شهر مدیریت کنند» تا تک تک افراد در کمترین زمان، به مقصد برسند. اما همه یا بخشی از این مجموعه، به وظایف خود عمل نمی‌کنند و بخشی دیگر، اقدامات نادرست و اشتباهی انجام می‌دهند.
با این حال ۷۵ درصد از نظردهنده‌ها «ضعف حملونقل عمومی» یعنی اتوبوس واحد و مترو را علت «تشدید ترافیک» می‌دانند.
عوامل افزایش ترافیک تهران در هفته‌های اخیر
تهرانی‌های شرکت‌کننده در نظرسنجی «دنیای‌اقتصاد»، علل ترافیک و تشدید ترافیک در سال‌جاری را «۱+۵» موضوع می‌دانند.
فرار از ترافیک‌های اصلی به دلیل استفاده مفرط از مسیریاب ها
«استفاده مفرط رانندگان از مسیریاب ها» برای «فرار از ترافیک‌های اصلی»، یکی از علل «سرایت ازدحام خودرو به خیابان‌های اطراف کانون‌های ترافیک» است. حجم بالای تردد با وسایل نقلیه و شیفت (هدایت) بخشی از آن‌ها از یک مسیر قفل شده که عمدتا بزرگراه‌های ۱۰گانه سطح شهر تهران است به خیابان‌های مجاور و حتی معابر فرعی، باعث می‌شود این معابر که ظرفیت تردد در آن‌ها به مراتب کمتر از بزرگراه یا خیابان اصلی است، در برابر حجم محدود خودروی هدایت شده، دچار ترافیک و ایستایی خودرو‌ها شود.
افت شدید تعداد عوامل راهور در معابر اصلی
علت دوم ترافیک تهران در هفته‌های اخیر از نگاه شهروندان، «افت شدید تعداد عوامل راهور در معابر اصلی» در ساعت صبحگاهی و شبانگاهی است. این افت در مقایسه با دوره بلندمدت گذشته، مورد توجه شهروندان قرار گرفته است. حضور پلیس راهور نه آنکه الزاما باعث کم شدن بار خودرو در معابر شود، اما دست کم از «تخلفات رانندگی ترافیک زا» به‌ویژه «موتورسواران» که این روز‌ها «خلاف پیمایی در بزرگراه و رمپ ها» را هم شروع کرده اند، جلوگیری می‌کند.
ضعف اقدامات راهور در مواقع بحران ترافیک
ضعف اقدامات راهور در مواقع «بحران ترافیک» در خیابان‌هایی که حضور دارند، نیز علت سوم ترافیک عنوان شده است.
مسدود سازی بزرگراه‌ها و معابر اصلی
در برخی از بزرگراه ها، اما اقدامات ترافیک ساز از سوی این عوامل صورت می‌گیرد. مسدودسازی جریان حرکت خودرو در وسط بزرگراه، یکی از این عوامل عنوان شده است که به دلیل سرعت و بار خودرو‌های عبوری، این مسدودسازی باعث «شکل گیری طول بزرگی از تجمع خودرو‌ها در ورودی‌های مسیر و پس زدن آن به بزرگراه‌ها و معابر اطراف می‌شود.»
استفاده شخصی حاشیه خیابان‌های مرکز شهر توسط کارمندان دولتی
علت پنجم نیز «استفاده شخصی حاشیه خیابان‌های مرکزی شهر توسط کارمندان دولت و دستگاه‌های مستقر در پهنه مرکزی پایتخت» است. از نگاه شهروندان، به اشغال درآوردن یک روز کامل دو لاین از یک خیابان اصلی در وسط شهر تهران توسط کارمندان دستگاه ها، به معنای «محرومیت یک روز شهروندان از خیابان برای حرکت» است.
این روزنامه این موضوع را در کلان‌شهر‌های مشابه تهران در جهان بررسی کرد و نتایج نشان می‌دهد، «بهای اشغال حاشیه خیابان برای پارک خودرو» در پهنه‌های مرکزی و حساس لندن و پاریس – خیابان‌های پر رفت و آمد شهر که مستعد ترافیک است- معادل تقریبا «یک روز دستمزد حقوق بگیران» است. ضمن آنکه، «سقف زمانی مجاز برای پارک حاشیه ای»، ۲ ساعت است و بعد از آن، جریمه‌ای معادل ۲ برابر بهای پارک، به خودروسواران تحمیل می‌شود.
کمبود ناوگان حملونقل عمومی شهر تهران
علت ششم هم «کمبود ناوگان حملونقل عمومی» در سطح شهر تهران است. یک موضوع آزاردهنده برای متروسواران پایتخت، «جانمایی نامناسب ایستگاه‌های مترو» است که باعث شده به دلیل کمبود ایستگاه مترو، افراد پس از رسیدن به مقصد مترویی، مجددا برای رسیدن به مقصد نهایی، از سواری و تاکسی استفاده کنند و این یعنی، «وابستگی مترو به وسیله نقلیه» که کاملا با «خطوط متروی کلان‌شهر‌های مدرن جهان» در تضاد و بیانگر اشکال در کار حملونقل عمومی تهران است.
