مسکن اگرچه به نسبت گذشته ارزان شده اما هم چنان از دسترس شهروندان ایرانی دور است و به همین خاطر برخی معامله گران و ناظران بازار مسکن در مورد رسوب گرانی در این بازار هشدار می دهند. روشن است که اگرچه برخی فایل های مسکن به نسبت زمستان و پائیز گذشته ۵۰ درصد از ارزش ریالی خود را از دست داده است اما با همین قیمت های موجود دست کم در تهران و برخی شهرهای بزرگ واقعا کسی قادر به خرید مسکن نیست. آمار‌های بانک مرکزی هم نشان از جهش قیمت مسکن دارد و می‌گوید قیمت مسکن ظرف ۵ سال ۹۵۰ درصد رشد کرده است. دولت تصور م کند با پنهان کردن قیمت ها از دید شهروندان، می تواند جهش ها در این بازار را متوقف کند اما روشن است که چه آمار منتشر شود و چه نه، شهروندان کاملا به این نکته که تا چه حد می توانند به خرید خانه امیدوار باشند، آگاه هستند. در این خصوص اگر چه آمار قیمت مسکن، اکنون به آمار محرمانه‌ای که دیگر منتشر نمی‌شود، تبدیل شده اما آخرین داده های آماری مربوط به دی ماه سال گذشته، نشان می‌داد متوسط قیمت مسکن در تهران به متری ۵۰ میلیون تومان رسیده است. بیش از شش ماه است که گزارش قیمتی مسکن منتشر نمی‌شود ولی کارشناسان می‌گویند در این مدت قیمت مسکن رشد داشته و رکوردهای جدیدی را ثبت کرده است.
یک مثال ساده کافی که فقر قدرت خرید مردم به تصویر کشیده شود؛ میانگین حقوق شهروندان ایرانی به ازای هر نفر فعال، حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان است که اگر زن و شوهر هر دو کار کنند این رقم به ۲۰ تا سقف، ۲۵ میلیون تومان می رسد. اما در همین حال قیمت یک متر مسکن در مناطق متوسط و برای خانه های دست دوم و قدیمی به حدود ۴۰ میلیون تومان می رسد. یعنی اگر هر دو عضو یه خانواده جوان شاغل باشند، در ماه تنها نیم متر خانه می توانند بخرند و اگر قیمت ها ثابت بماند خرید یک خانه ۵۰ متری حدود ۱۰۰ ماه به طول می انجامد با فرض این که دو عضو این خانواده جوان هیچ هزینه ای را از درآمد خودشان نپردازند و بچه هم نداشته باشند. در این صورت تقریبا هشت سال طول می کشد تا این خانواده جوان حانه ای کوچک بخرند. در عین حال اگر به این خانواده بچه هم اضافه و هزینه های زندگی هم از محل همین درآمد پرداخت شود، آن گاه احتمالا خرید خانه به آرزویی محال تبدیل می شود.
البته گزارش مرکز پژوهش های مجلس که پیش از این منتشر شد، همین گفته را تایید می‌کند. براساس این گزارش و طبق آمار منتشرشده بانک مرکزی، متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در مناطق بیست و دوگانه تهران، طی ۵ سال (از آذر ۹۶ تا آذر ۱۴۰۱) از ۵ میلیون به ۴۸ میلیون تومان رسیده است که نشان‌دهنده رشد ۹۵۰ درصدی است. این در حالی است که حداقل دستمزد در این بازه زمانی تنها ۶۰۰ درصد افزایش داشته است. به روشنی می توان دریافت که این مساله سبب شده توان خانوارها برای دسترسی به مسکن کاهش پیدا کند و فقط در تهران ۷۹ درصد خانوارها توانایی خرید و تامین منزل شخصی را نداشته باشند.
در عین حال گرانی مسکن به رکود تورمی در بازار هم می انجامد. چرا که از یک سو کسی توانایی خرید خانه را ندارد و از سوی دیگر خواب سرمایه، عطش فروشندگان برای دریافت قیمت های بالاتر و پرداخت هزنیه های تامین یعنی کمبود تقاضا در بازار سبب می شود سرمایه سازندگان در بازار دچار رسوب شود و دوره خواب سرمایه افزایش پیدا کند. در نتیجه این مساله سرمایه سازندگان قفل می‌شود و روند ساخت و ساز با کندی مواجه می‌شود. این چرخه با کمبود عرضه ادامه می یابد و تعادل بازار بر هم می‌خورد. در این شرایط چون تقاضا از عرضه پیشی می‌گیرد، قیمت‌ها بیشتر می‌شود و قدرت خرید مسکن در میان مردم باز هم کمتر می‌شود. در این شرایط تقاضا هم کاهش پیدا می‌کند و کاهش تقاضا از یک سو و خواب سرمایه از سوی دیگر، روند بازار را دچار مشکل می‌کند و به گرانی و کمبود خانه در بازار دامن می‌زند و این چرخه آسیب زا همچنان ادامه پیدا می‌کند.
نگاهی به ریزش قیمت ها
به دنبال کاهش محسوس قیمت‌ها در بازار مسکن شهر تهران، نرخ‌های پیشنهادی فروش آپارتمان در شهرهای جدید اطراف تهران از جمله در پرند دچار افت شده و تا ۳۰ درصد ریخته است. در بسیاری موارد قیمت یک خانه دست دوم یا قدیمی به محدوده ۹۰۰ میلیون تومان رسیده است که با وام ۶۴۰ میلیون تومانی اوراق مشارکت می‌توان بخش قابل توجهی از هزینه خرید مسکن در شهر جدید پرند را تامین کرد، منوط به اینکه آپارتمان مورد نظر دارای سند باشد. اما با توجه به اینکه بسیاری از واحدهای پرند مسکن مهر هستند آپارتمان سنددار به ندرت یافت می‌شود. در واقع شهر جدید پرند هم از ریزش قیمت مسکن مصون نمانده و همین مساله به کاهش قیمت ها و رکود معاملات انجامیده است؛ موضوعی که چندان به مذاق دلالان خوش نمی آید و آنان از رکود معاملات گله‌مند هستند.
اضافه می شود واحدهای مسکن مهر شهر جدید پرند که تا پیش از این در محدوده ۱.۵ میلیارد تومان بوده به محدوده ۱.۱ میلیارد تومان رسیده و آپارتمانهایی که بین ۱.۳ تا ۱.۴ میلیارد تومان فروخته می‌شد به یک میلیارد تومان و کمتر کاهش یافته است. آن طور که واسطه‌های ملکی در پرند می‌گویند با نقدینگی حدود ۶۰۰ میلیون تومان نیز می‌توان در این شهر زمین خریداری کرد.
