امیر طیبی -مدیرعامل شرکت توسعه سرمایه پیشگامان پویا
به‌گزارش پایگاه خبری تحلیلی دنیای سرمایه‌گذاری آنلاین؛ در شرایط کنونی اقتصاد کشور، اگر نگوییم بانک‌ها عامل اصلی مدیریت و گردش پول هستند، می‌توان ادعا کرد که از عوامل اصلی آن به شمار می‌روند و برای اینکه بتوانند تمیز، شفاف، سریع و صحیح عمل کنند، نیازمند به‌کارگیری ابزارهای جدید و مدرن بانکداری است. خوشبختانه در ۲۰ سال گذشته عزم بانک‌ها بر به‌کارگیری ابزارهای جدید، نتایج مناسب و مورد پسندی را در بخش‌های اصلی تجهیز به نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای روزآمد به دنبال داشته و اکنون همه بانک‌های کشور با بهره‌گیری از سیستم‌های بانکداری متمرکز، نرم‌افزار مدیریت کارت و بانکداری اینترنتی و موبایلی و امثال آن، خدمات مناسبی را به مشتریان خود ارائه می‌کنند. این تلاش در حوزه پرداخت‌های الکترونیکی با ایجاد شبکه‌های شتاب و شاپرک و استفاده از ابزارهای کارت و ATM و POS و اینترنت و موبایل نیز قابل تحسین و موثر بوده است. با این حال، اگر بانکداری مدرن را مبتنی بر ۳ پایه اصلی «بانکداری متمرکز»، «پرداخت الکترونیکی» و «اشاعه کسبوکار کارت اعتباری» بدانیم، می‌توان گفت که به‌رغم پیشرفت‌های قابل توجه در دو حوزه اول، نظام بانکی کشور در حوزه سوم، یعنی گسترش کسبوکار کارت‌های اعتباری، توفیق درخور توجهی نداشته است.
آمارها نشان می‌دهند، شرکت‌ها و موسسات مالی بین‌المللی توجه زیادی به صدور کارت اعتباری دارند و پذیرندگان فراوانی هم در کشورهای مختلف، تراکنش‌های کارت اعتباری را پذیرش می‌کنند. وب‌سایت معتبر cardrates رتبه‌بندی ۱۰ شرکت و بانک برتر سال ۲۰۲۲ میلادی در حوزه کارت اعتباری را به شرح ذیل اعلام کرده است:
Visa: میلیون دارنده کارت- ۴۰ میلیون پذیرنده
MasterCard : میلیون دارنده کارت – ۲۱۰ کشور
Chase میلیون دارنده کارت
American Express: میلیون دارنده کارت – ۶ میلیارد تراکنش اعتباری در سال
Discover: میلیون دارنده کارت
Citibank: میلیون دارنده کارت
Capital One: میلیون دارنده کارت
Bank of America: میلیون دارنده کارت
Synchrony Financial : میلیون دارنده کارت
Wells Fargo: میلیون دارنده کارت
و اما در کشور، مطابق آمار شاپرک در اسفندماه ۱۴۰۰، تعداد کارت‌های بانکی تراکنش‌دار در سوییچ شاپرک مجموعا نزدیک به ۱۳۹ میلیون و ۲۷ هزار عدد بوده که بیشترین تعداد آن با بیش از ۱۳۰ میلیون عدد و سهم تعدادی ۱۵/۹۴ درصدی متعلق به کارت برداشت و کمترین تعداد آن با ۶۵۲ هزار و ۴۶۷ عدد و سهم ۴۷ درصدی متعلق به کارت اعتباری بوده است.
مطمئنا این سهم از صدور و تراکنش کارت اعتباری در نظام بانکی کشور، بی‌توجهی به این ظرفیت اقتصادی را به وضوح نشان می‌دهد، تا جایی که حتی در مقایسه با کشور ترکیه که در همسایگی ما قرار دارد، سهم کارت اعتباری از میزان تراکنش‌های بانکی بسیار ناچیز است. بر اساس آمار وب‌سایت معتبر Shift Processing، تنها در ماه آگوست سال ۲۰۲۱ میلادی میزان دارندگان کارت اعتباری، رقمی بالغ بر ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفر بوده است. امروز بار دیگر نگاه‌ها به سوی کارت اعتباری چرخیده و این فرصت تاریخی می‌تواند نقش مهمی در هرچه شفاف‌تر شدن نظام پرداخت تسهیلات بانکی ما ایفا کند. اگر امروز بزرگ‌ترین فروشنده اینترنتی کالا در ایران و بسیاری از استارت‌آپ‌ها به دنبال اعطای کارت اعتباری و خرید قسطی محصولات به مشتریان هستند، به مدد راهی است که بانک ملی به‌طور گسترده و بخش محدودی از بانک‌های دیگر آغاز کرده و این زیرساخت را در کشور بنیان کردند.
شرکت پیشگامان پویا به عنوان متولی ارائه و توسعه کارت‌های اعتباری از سال ۱۳۹۵ شروع به صدور کارت اعتباری بانک ملی ایران کرده و در دوره آغازین با دو نوع کارت مرابحه و فراگیر، نقش پررنگی در برجسته کردن مفهوم کارت اعتباری در کشور ایفا کرد. در ابتدا کارت‌های مرابحه با سه سقف ۱۰۰، ۳۰۰ و ۵۰۰ میلیون ریالی و نیز کارت فراگیر با سقف ۱۰۰ میلیون ریالی به مشتریان عرضه شده و استقبال بسیار خوبی از این طرح به عمل آمد. در حال حاضر سقف کارت اعتباری تا دو میلیارد ریال افزایش یافته است.
نگاهی به تفاوت‌های کارت اعتباری و وام کارت می‌تواند ویژگی‌های کارت اعتباری را پررنگ‌تر کند: کارت وام، یعنی تسهیلات خُرد تبدیل به کارت شده که البته برخی از بانک‌هایی که وارد این حوزه شده‌اند نیز به این شکل مشغول به فعالیت هستند. اما کارت اعتباری چیزی فراتر از تسهیلات است؛ همین‌طور در نحوه مدل تخصیص اعتبار و مصرف اعتبار، تفاوت‌های بسیاری بین تسهیلات و اعتبار وجود دارد. به دلیل ماهیت گردشی بودن و نحوه انتخابی پرداخت صورت‌حساب، در کارت اعتباری تا مشتری از کارت استفاده نکند، هزینه‌ای به‌جز اشتراک سالانه از مشتری دریافت نمی‌شود. همچنین در بازپرداخت اعتبار مصرفی شده به نسبت مصرف، به مشتری حق انتخاب برای تعیین روش بازپرداخت داده می‌شود و این حق انتخاب برای تعیین روش بازپرداخت است و این حق انتخاب در هر صورت‌حساب ماهانه به مشتری داده می‌شود.
در این نوع کارت‌ها شخص از اعتبار استفاده کرده و بازپرداخت اعتبار استفاده شده در ماه تقسیط می‌شود. بعد از اینکه دوره مدنظر تمام شد، باید دوباره اقدام کند و کارت‌های اعتباری تا زمانی که استفاده نشود، هیچ هزینه‌ای برای مشتری ندارد و البته به نسبت مصرف هم بازپرداخت صورت‌حساب در انتهای ماه می‌تواند متفاوت باشد. از سوی دیگر، سال‌هاست که عملیات اجرایی وام‌های خرد دارای اشکالات قانونی است. بانک‌ها برای اینکه این تسهیلات را در قالب عقود اسلامی ارائه کنند، مشتری را مجبور می‌کنند تا پیش‌فاکتور خرید کالا ارائه کنند. بسیاری از مشتریان هستند که نمی‌خواهند وام دریافتی خود را برای خرید کالا استفاده نمایند که این مشکل نیز با جایگزینی کارت اعتباری مبتنی بر اعتبارسنجی از مشتری برطرف می‌شود.
در فصل جدید صدور کارت اعتباری بانک ملی، شرکت توسعه سرمایه پیشگامان پویا علاوه بر کارت‌های اعتباری قبلی، کارت اعتباری نیاز کالای اساسی، کارت اعتباری تسهیلات خرد – خرید کالا و نیز کارت اعتباری تسهیلات خرد – جعاله تعمیر مسکن را تا سقف دو میلیارد ریال ارائه می‌‌کند.
بدیهی است، در مسیر جدید توسعه کارت‌های اعتباری، باید بر اساس تجربه‌های گذشته، نسبت به رفع نواقص فصل قبلی اقدامات مناسب صورت گیرد. از جمله اعتبارسنجی سیستمی می‌تواند به رفتار اقتصادی مشتری در هنگام خرید هم توسعه یابد تا بر اساس داده‌های جدید بتوان نسبت به بازپرداخت بدهی کارت اعتباری توسط مشتریان اطمینان بیشتری حاصل کرد.
همچنین حذف مراحل بروکراتیک اخذ کارت اعتباری و ضمانت‌هایی که بر افراد ثالث بار می‌شود، می‌تواند نسبت به گشایش و تاثیرگذاری این کسبوکار مهم بیانجامد.
انتهای‌پیام/
