در دنیای امروز با توجه به پیچیدگی موضوعات، بهرهگیری صرف از روشهای کلاسیک دیگر نمیتواند پاسخگوی نیازهای دیپلماسی نوین باشد. همچنین افزایش دسترسی به حجم وسیعی از اطلاعات و سرعت انتقال آنها به مخاطبان در اقصی نقاط جهان، مدیریت یکپارچه سیاست خارجی، دولتها را با چالشهایی مواجه کرده است؛ لذا با توجه به شرایط فعلی، ایفای نقش تشکلهای غیردولتی میتواند تبلور حضور سازمانیافته مردم یک کشور در تعیین روابط خارجی و روند تعاملی جامعه جهانی تلقی شود. در این بین، میتوان انجمنهای دوستی را یکی از بازیگران ﻣوثر در حوزه دیپلماسی عمومی به شمار آورد.
در حقیقت انجمنهای دوستی، نقطه عطفی در روابط بین کشورها محسوب میشوند و نقش انکارناپذیری در توسعه مناسبات فرهنگی، تجاری، اقتصادی، اجتماعی و… دارند. به عبارتی با تحول تعاملات سیاسی و بینالمللی و افزایش بازیگران غیردولتی در صحنههای مختلف، دیگر کشورها نمیتوانند نقش سازمانهای مردمنهاد و غیردولتی را در کنشهای خارجی نادیده بگیرند.
در میان این سازمانها، انجمنهای دوستی یکی از بازیگران نوظهور عرصه دیپلماسی و روابط فرهنگی و تجاری به حساب میآیند. در واقع در دنیای امروز انجمنهای دوستی، یکی از بازوهای اجرایی دیپلماسی نوین عمومی برشمرده میشوند که کنشگری برنامهریزی شده آنها، تامینکننده منافع ملی کشورها با هزینههای کمتری خواهد بود.
یکی از انجمنهایی که به تازگی فعالیت خود را پس از وقفهای چند ساله در کشورمان آغاز کرده، انجمن دوستی ایران و آلمان است؛ انجمنی با ظرفیتهای بالا در حفظ و تقویت روابط دو شریک دیرینه تجاری. روابط بین ایران و آلمان، سبقهای تاریخی دارد و آغاز این ارتباط به دوران قاجار بازمیگردد.
هر چند که در برخی مقاطع زمانی، روابط میان دو کشور دستخوش تحولات و فراز و فرودهایی شده، اما واقعیت این است که پیوندی ناگسستنی بین ایرانیها و آلمانیها وجود دارد. سابقه تاریخی و طولانی در مناسبات سیاسی، فرهنگی و تجاری بین دو کشور از یکسو و این پیوند محکم از سوی دیگر، ضرورت وجود این انجمن دوستی را دو چندان میکند.
انجمن دوستی ایران و آلمان یک تشکل است که با هدف گسترش ارتباط بین دو ملت و تسهیل فعالیتهای بخش خصوصی، پس از حدود ۲۰ سال احیا شده است. این انجمن فارغ از روابط دیپلماتیک به عنوان سفیر حسننیت، به مذاکرات برای گسترش ارتباطات ایران و آلمان میپردازد.
هر چند که انجمن دوستی ایران و آلمان با مجوز وزارت امور خارجه و وزارت کشور فعالیت میکند، اما یک تشکل غیردولتی مستقل میباشد که تمام اعضای آن را فعالان بخش خصوصی تشکیل میدهند. حیطه فعالیت این انجمن، گستردهتر از اتاق بازرگانی ایران و آلمان است و طیف وسیعی از حوزهها را در برمیگیرد که از جمله آنها میتوان به تجارت و بازرگانی، بهداشت و درمان، فرهنگ و هنر، گردشگری، دانشگاهی و آموزشی اشاره کرد.
در انجمن دوستی ایران و آلمان، ۱۱ کمیسیون تخصصی تشکیل شده که شامل کمیسیونهای کشاورزی، صنعت، پزشکی و درمان، گردشگری، کارآفرینی، فرهنگی، هنری و دانشگاهی، آموزشی و علمی، حقوقی، بیمه و مالی، بانوان، جوانان و روابط بینالملل است.
این کمیسیونها میتوانند به صورت نامحدود عضو بپذیرند و در آن به بررسی مشکلات، تصویب راهکارها و پیشنهادات بپردازند. مصوبات این کمیسیونها در اختیار هیاتمدیره انجمن قرار میگیرد تا اقدامات لازم جهت تسهیلگری درخواست و انعکاس آنها به مسیولان آلمانی انجام شود.
انعقاد نخستین تفاهمنامه همکاری با اتاق بازرگانی اصفهان یکی از اقدامات شاخص این انجمن محسوب میشود. همچنین انجمن ایران و آلمان، برنامهریزی و رایزنی برای راهاندازی یک نمایشگاه دایمی در آلمان جهت ارایه محصولات شرکتها و صنایع کوچک و متوسط، تعیین یک نماینده مستقیم در دولت آلمان جهت پیگیری مسایل مرتبط با ایران به طور ویژه و… را در دستور کار دارد.
در مجموع باید گفت، با توجه به اقدامات مثبتی که این انجمن در حال انجام دارد، میتوان آینده روشنی را برای افق روابط ایران و آلمان متصور بود؛ موضوعی که در صورت تحقق، تاثیر مطلوبی بر اقتصاد کشورمان در شرایط تحریمی خواهد داشت.