نادر کریمی جونی

آیا حرف های امیر عبداللهیان مصرف داخلی دارد؟

پرسش های جدی در مورد آینده برجام و حصول توافق فی مابین ایران و ایالات متحده مطرح شده است. به ویژه سخنان خوشبینانه حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان که از پیشرفت در گفت و گوها با ایالات متحده صحبت کرده بود، این سوال را برای بسیاری از ناظران و تحلیل گران به وجود آورده که آیا تحول جدیدی در گفت و گوهای وین رخ داده که خوشبینی هایی را بر انگیخته است؟

تا آنجا که به تحولات آشکار مربوط می شود، نه فقط در روزهای اخیر که در هفته های گذشته هم رخداد مهم و قابل ذکری روی نداده است. مثلا در سفر سید ابراهیم رئیسی به نیویورک برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد گرچه وزیر امور خارجه و رئیس هیات مذاکره کننده در وین، رئیس جمهور را همراهی می کردند و گمانه زنی هایی در مورد رایزنی برای پیشرفت و یا دست کم از سرگیری دور جدید گفتگوها انجام می شد، ولی در نهایت به جز مواردی که در خلال مذاکرات رئیس جمهور کشورمان با همتاهایش مطرح شد، هیچ تحول دیگری رخ نداد و شاید بتوان با اطمینان گفت که در میان رایزنی های رئیس جمهور، فقط دیدار وی با امانوئل مکرون ارتباط های اندکی با مذاکرات وین داشت که در آن مورد هم قرار شده تا رئیس جمهور فرانسه، دیدگاه های ایران را به گوش طرف های دیگر و از جمله آمریکا برساند. با این وضع در واقع هیچ چیزی که بتوان از آن معنی موافق یا مخالف حصول نتیجه در گفتگوهای احیای برجام و رفع تحریم ها را برداشت کرد، وجود ندارد. در دورانی که حسین امیر عبداللهیان، پس از بازگشت رئیس جمهور در مقر دائمی سازمان ملل باقی ماند تا وظایف دیپلماتیک خود را ادامه دهد، باز هم هیچ تحول یا اقدام موثری به نفع یا ضرر برجام صورت نگرفت و به این ترتیب با بازگشت وزیر امور خارجه به کشورمان، پرونده رایزنی های در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد بسته شد و اقدام یا فعالیتی موثر درباره برجام به انجام نرسید.

طرف های حاضر در این گفت و گو، چه طرف هایی که با موضوع ایران مخالف هستند یعنی ایالات متحده، آلمان، انگلستان و فرانسه و چه طرف هایی که با موضوع ایران موافق هستند یعنی چین و روسیه و نیز اتحادیه اروپا به عنوان میانجی در گفتگوهای تهران- واشنگتن هم در این روزها موضع یا رویکردی که نشان از امیدواری بیشتر برای به ثمر رسیدن مذاکره وین داشته باشد، اتخاذ نکرده اند. حتی در این هفته های اخیر ناامیدی هایی از حصول توافق میان ایران و ایالات متحده از زبان جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ابراز شده که با واکنش‌های تهران و واشنگتن مواجه شد. رسانه های آمریکایی نیز در هفته های گذشته از ارسال نامه وزارت امور خارجه ایالات متحده به کنگره خبر داده بودند که در آن درباره به نتیجه رسیدن و حصول توافق با ایران، ابراز ناامیدی شده بود. در این میان روسیه و چین که از دیدگاه های ایران حمایت می کنند، هم در روزهای اخیر از موضع گیری صریح له یا علیه توافق خودداری کرده و موضعی محتاطانه اختیار نموده اند.

به این ترتیب و تا آنجا که به تحولات میدانی و آشکار مربوط است، نه فقط امیدهایی برای به ثمر رسیدن یا شروع مجدد مذاکرات وین در هفته های پیش رو به افزایش نیافته، بلکه گمان غالب این است که مذاکرات مذکور دچار چالش و دست انداز شده است. با این وجود چرا وزیر امور خارجه در هفته های گذشته و پس از بازگشت از نیویورک در مورد حصول توافق میان ایران و ایالات متحده با خوشبینی سخن گفته است؟

به نظر می رسد، گفته های امیر عبدالهیان مصرف داخلی داشته و برای امید دادن به شهروندان ایرانی بیان شده باشد. در واقع در معادلات مربوط به گفتگوهای وین، خواست های ایران و ملاحظات طرف آمریکایی چیز زیادی تغییر نکرده و اگر مبادله زندانی با دارایی های بلوکه شده ایران در کره جنوبی صورت گرفته، همان طور که طرف های دخیل تصریح کرده اند، این تبادل ارتباطی به گفتگو های وین نداشته و بر آن تاثیر نمی گذارد.

پایان پیام./

به این مطلب امتیاز دهید.
تبلیغات