دولت با تورم چند وجهی چه می کند؟

افزایش قیمت ها همه را کلافه کرده است؛ با آن که دولت ابراهیم رئیسی عوامل متعددی را به میدان می آورد تا توضیح دهند که همه چیز تحت کنترل است اما، رشد قیمت ها همه این ادعا ها را بی اثر ساخته است.
اما مهار تورم در ایران چگونه امکان پذیر است؟ دولت ابراهیم رئیسی در این باره توضیح می دهد که مساله رشد نقدینگی موجد تورم است و با مهار این رشد، نرخ تورم نیز کاهش پیدا می کند اما باید به تیم اقتصادی دولت این نکته مهم که اکثر صاحب نظران اقتصادی در آن متفق القول هستند، یادآوری شود که در حالی که رشد نقدینگی اغلب در بلندمدت باعث تورم می‌شود، کاهش ارزش پول ملی یعنی ریال در برابر دلار، کسری بودجه جاری و کاهش حجم صادرات نفت سه مولفه اصلی رشد تورم در کوتاه‌مدت هستند. البته مقامات دولتی می گویند که صادرات نفت، فروش آن و بازگشت پول حاصل از فروش نفت، اکنون در موقعیت قابل اعتمادی قرار دارد و روال منطقی بر آن حاکم است. اما همین مقامات نمی توانند انکار کنند که در چند روز گذشته دست کم ۲۰ درصد به قیمت دلار افزوده شده و هرچند این رشد قیمت پایدار نبوده اما تردیدی نیست که همین رشد بی ثباتی قابل توجهی را به بازار و نرخ کالا ها تحمیل کرده است. تا جایی که حتی نرخ مسکن هم از این بی ثباتی متاثر شده است.
بر این پایه، با تداوم کسری بودجه و کاهش ارزش ریال، نرخ تورم در کشورمان هم چنان روند صعودی خواهد داشت. اما اگر شاخص‌های مالی و پولی بهبود یابد و برخی عوامل خارجی مانند رفع تحریم ها اتفاق بیفتد، آن گاه شاید بتوان به کاهش نرخ تورم دست یافت. این امر به افزایش درآمدهای نفتی وابستگی محسوسی دارد و در این صورت شاید از شتاب رشد درآمدهای غیر نفتی و از جمله صادرات کالاهای غیز نفت و مشتقات آن به نحو قابل لمسی کاسته شود. با این حال تجربه های گذشته نشان می دهد که تورم در ایران بیشتر از هر چیز، پدیده ای پولی است و دقیقا به همین علت است که میزان نقدینگی و پایه پولی کشور در میزان تورم قیمت ها تاثیر مستقیم دارد. در عین حال نرخ برابری ارز و مخصوصا دلار در افزایش تورم نقش مهمی دارد.
دولت ابراهیم رئیسی به شدت تلاش می کند که هزینه های دولت را محدود کند، تردیدی نیست که هزینه های جاری دولت و هزینه اداره کشور، خود عامل مهم از تزریق نقدینگی به اقتصاد است که تورم را افزایش می دهد. براین پایه است که دیروز و در جریان بازدید رئیسی از سازمان برنامه و بودجه، رئیس جمهور چند بار بر مصرف بهینه منابع و جلوگیری از افزایش هزینه های دولت تاکید کرد. هم چنین گمان نمی رود که دولت برای گران کردن حامل های انرزی و به ویژه بنزین برای سال آینده برنامه ای داشته باشد چرا که این امر به نحو غیرقابل انکاری میزان تورم را افزایش و قیمت ها را گران می کند. از این بابت هیچ بعید نیست که در سال آینده قیمت بنزین در همین محدوده ای که هم اکنون قرار دارد، باقی بماند