تورم نقطه به نقطه از حدود ۳۴ درصد در سال گذشته به رقم بی سابقه ۴۸ درصد در این ماه رسیده است. معلوم نیست سید ابراهیم رئیسی که از کاهش تورم صحبت کرده بود، چه نقطه را ملاک قرار داده است، اما آن چه در بازار مشاهده می شود، با آن چه مقامات اقتصادی می گویند، تفاوت زیادی دارد. بررسی های میدانی در بازار نشان گر آن است که بسته به دهک جامعه و اقلام موجود در سبد خانوار، رشد تورم هزینه های خانوار تفاوت آشکار دارد. اتفاقا بیشترین تورم در مورد خانوار های مرفه و یا دارای رفاه نسبی مشاهده می شود. چنان که برخی بررسی ها نشان می دهد که کالا های موجود در سبد خانوار های دهک های یک و دو، تا ۲.۵ درصد رشد تورم داشته اند. یعنی قیمت کالاهای مصرفی این دهک در ماه جاری نسبت به ماه گذشته ۲.۵ درصد رشد قیمت داشته اند. نکته گفتنی در این باره آن است که در مورد دهک های پایین تورم ماه به ماه رشد محسوسی نداشته و یا میزان عددی تورم بسیار اندک بوده است. به این ترتیب و در مورد کالاهایی که قشر فقیر یا بسیار کم درآمد، مصرف می کنند قیمت ها رشد محسوسی نداشته است. هرچند که صرف نظر از کالاهای مایحتاج عمومی، سایر اقلام مصرفی مانند مسکن، رشد قابل توجهی داشته است.
ممکن است این رشد قیمت به لحاظ نوع کالاهای مصرفی رخ داده باشد. چرا که خانوارهای دهک های یک و دو برای کیفیت زندگی خود، مرزی را تعیین کرده و از آن عدول نمی کنند. مثلا در حالی که اقشار ضعیف و بسیار ضعیف، همزمان با گران شدن لبنیات و فراورده های لبنی این محصولات را از سبد مصرفی خود خارج کرده و یا مصرف آن را به شدت کاهش داده اند، در مورد اقشار متوسط و مرفه – دهک های ۱ تا ۴ – این رفتار مشاهده نمی شود. هرچند که در مواردی و برای برخی اقلام غیر ضروری تر مانند مسافرت، این حذف و کاهش مصرف حتی برای دهک های مذکور هم مشهود بوده است. این امر توجیه کننده چرایی افزایش میزان تورم برای دهک های یک تا چهار است. در واقع اقشار ضعیف چیز غیر ضروری برای کاهش مصرف در سبد هزینه های شان باقی نمانده و اگر از اقلام مصرف مایحتاج عمومی مانند لبنیات و پروتئین گوشتی، چیزی گران شود به خاطر آن که این دهک ها نمی توانند هزینه آن را بپردازند، مجبور به حذف آن می شوند و سفره شان کوچک و کوچکتر می شود. بدیهی است که وقتی اقلام گران شده از سبد کالا حذف شود خود به خود تورمش هم از سبد کالا حذف می شود و بنابراین، علت کاهش تورم در سبد مصرفی دهک های پایین، کوچک شدن سفره ها و سبد های زندگی آنان است.
آیا این وضع می تواند ادامه پیدا کند؟ تاکنون که دولت سید ابراهیم رئیسی وعده های زیادی برای بازگرداندن کرامت و رفاه به زندگی ایرانیان داده است. اما این که این رفاه و کرامت چه زمانی عاید ایرانیان شود، موضوعی که هم چنان باید برای تحقق آن منتظر بود.
