ناکامی در حفظ یار دیرین

تمام ارتش دولت برای باقی‌ماندن فاطمی امین در کابینه به میدان آمد، اما همانند سایر مسئولیت‌ها که توان دولت برای انجام آنها کافی نیست و سرانجام کار ناموفق به پایان می‌رسد درمورد فاطمی امین نیز هم زور دولت نتوانست وزیر صمت را از راهروی استیضاح به سلامت خارج سازد و به همین علت امروز فاطمی امین به‌جای آنکه از بهارستان راهی پاستور ویا دفتر کار خود در سمیه شود باید به خانه‌اش بازگردد. البته در میانه استیضاح یکی از اعضای هیات رئیسه مجلس چندبار از محمد مخبر سوال کرد که آیا رئیس‌جمهور برای دفاع از وزیر خود به مجلس می‌آید یا خیر؟ گویی که هیات رئیسه به مخبر و دولت توصیه می‌کرد که بهتر است رئیس‌جمهور برای دفاع از این عضو کابینه راهی بهارستان شود. پیش از این نیز محمدباقر قالیباف به نمایندگان توضیح داد که رئیس‌جمهور تکلیفی برای حضور در جلسه استیضاح و دفاع از وزیر ندارد. این توضیح از آن رو بود که به‌طور تلویحی تاکید شود که عدم‌حضور رئیس‌جمهور در این نشست معنی‌دار نیست و نمی‌توان آن را دلیلی مبنی‌بر عدم‌حمایت رئیسی از فاطمی امین دانست. رئیس جمهور هم احتمالا برنامه های معمول و روزانه خود خود را تغییر داد تا بتواند در این نشست وزیر در معرض اخراج خود را نجات دهد و به کابینه بازگرداند.
به این ترتیب وقتی رئیس‌جمهور بالاخر به صحن علنی آمد و دفاعی احساسی و عاطفی از دوست و همکار دیرین خود کرد، بسیاری از نمایندگان از خود پرسیدند که در یک نشست حرفه‌ای و فنی، آیا جایی برای بیان مواضع احساسی و عاطفی وجود دارد؟ برخی نیز ابراز عقیده کردند که با این دفاع، سید ابراهیم رئیسی توانسته عواطف نمایندگان را برانگیزد و از ایشان برای همکار نزدیک خود، بار دیگر رای اعتماد بگیرد. پاسخ عملی مجلس شورای اسلامی به همه این تمهیدات و تلاش‌ها، برکناری فاطمی امین بود و استیضاح‌کنندگان توانستند در مقابل همه توان دولت که از سوی صدا و سیمای جمهوری اسلامی خبرگزاری‌های دولتی و شبه دولتی مانند ایرنا و… پشتیبانی می‌شد ایستادگی کنند و پیروز شوند.
اما همه این توان عملیاتی و پشتیبانی چندان قابل اعتماد نبود؛ چراکه در مقابل انتقادات مشخص و سوالات صریح مطرح شده از جانب نمایندگان منتقد، رئیس جمهور، وزیر صمت و حامیان رسانه‌ای وی، نکاتی را مطرح می‌کردند که به‌جای پاسخگویی به انتقاد مطرح شده یا جنبه فرافکنی داشت یا موضوع و حل مشکل را به آینده ارجاع می‌داد. در استیضاح پیشین نیز سیدرضا فاطمی امین به نمایندگان وعده داد در صورتی‌که به صندلی خویش بازگردد رویه‌ها را اصلاح و رویکردهای کنونی را تصحیح می‌کند تا مشکلات مرتفع شوند. از این بابت در نشست امروز که وزیر باز هم وعده اجرای برنامه‌های پر آب و تاب داد و از نمایندگان خواست که مهلت بیشتری دهند، چشم‌اندازهای ترسیم شده از سوی فاطمی امین رغبت برانگیز نشد و او را در سمت خویش نگه نداشت.
در نشست امروز پاک‌دستی و مبازره با فساد یکی از شاخصه‌های فاطمی امین معرفی و از نمایندگان خواسته شد تا به وی به خاطر همین شاخصه اعتماد کنند؛ اما پرسش این است که آیا همه همکاران دولت دزد و مفسد هستند که پاک‌دستی و فسادستیزی شاخصه مهمی به‌شمار می آید؟ وقتی همه دولتمردان با افتخار پاک‌دستی و فسادستیزی خود را فریاد می‌زنند آیا فسادستیزی و پاک‌دستی یک عضو شاخص مهمی به‌شمار می‌آید؟
به هر حال، این اولین تجربه دولت سیدابراهیم رئیسی از اخراج یک عضو کابینه به وسیله مجلس است. این تجربه از یک سو می‌تواند سایر اعضا و رئیس‌جمهور را به تصحیح سیاست‌ها و رفتار وادار کند و از سویی دیگر می‌تواند نمایندگان را در جایگاه قدرتمندتری برای نظارت بر دولت قرار دهد.