چرخش جهان در مصرف انرژی

رویکرد جدید بشر در مورد انرژی، جایگزینی انرژی های سبز و تجدیدپذیر به جای انرژی های فسیلی است. این رویکرد به طور کاملا قابل درکی وضعیت انرژی را متحول می کند، اما مشکل بزرگ آن است که انرژی های سبز آنقدر نیست که بتواند همه نیازهای بشر امروز را تامین کند. نکته دیگر آن است که تجهیزات تولید و انرژی های تجدیدپذیر نه فقط گران و دارای فناوری بالا یا هایتک نامیده می شوند، بلکه امکان حمل و نقل، نصب و بهره وری از آن در همه نقاط جهان وجود ندارد. بسیاری از نقاط جهان خصوصا جوامع در حال توسعه یا کشورهای توسعه نیافته نه فقط به دلیل گرانی تجهیزات، بلکه به دلیل عدم آشنایی شهروندان با نحوه بهره برداری و به کارگیری این تجهیزات، امکان استفاده از آن را ندارند یا دست کم ترجیح می دهند از حامل های سنتی انرژی استفاده کنند.
آلودگی های زیست محیطی امروز بلای جان انسان ها شده و اندک اندک آدمی در می یابد که نمی تواند بدون توجه به الزامات و ملاحظات زیست محیطی و طبیعت، زندگی کند.، چراکه اگرچه طبیعت ساکت و آرام است و در قبال رفتارهای ناهنجار انسان مقاومت نمی کند و پاسخ بلافاصله نمی دهد، اما پاسخ طبیعت و محیط زیست همواره سخت، گسترده و آزار دهنده بوده است. این پاسخ البته انسان ها را هوشیار کرده و تدابیری احتیاطی و مداراگرانه با طبیعت را در اولویت زندگی قرار داده است. این تدابیر البته به همه جوامع و کشورها تعمیم داده شده است و برای آنکه کشورها به آن تدابیر تمکین کنند و آنها را جدی بگیرند، ضمانت های اجرایی محکمی برای آن تدبیر شده و اعمال گردیده است. مثلا تا همین چند سال پیش استفاده از سوخت بسیار آلاینده مازوت با هر میزان گوگرد در کشتی ها معمول بود، اما به تدریج دانشمندان محیط زیست متوجه تاثیر بسیار خطرناک این سوخت بر هوا و جو شدند و برای آن تدبیر کردند. در واقع این سوال مطرح شد که وقتی برای خودروها در خیابان شهرها، تدابیر زیست محیطی تمهید و اعمال می شود، چرا این تدابیر نباید در مورد جاده های آبی( دریا و رودخانه های آزاد) و خودروهای دریایی( شناورها) اعمال شود. این است که اکنون سازمان بین المللی دریانوردی به کشورهای عضو خود دستور داده تا از دادن خدمات و پذیرش کشتی هایی که از سوخت های بسیار آلاینده استفاده می کنند، پرهیز نماید.
با اینهمه تردیدی نیست که هنوز و تا آینده ای غیرقابل پیش بینی، استفاده از سوخت های فسیلی و آلاینده ادامه پیدا می کند. برآوردهای جهانی به روشنی بهره وری در استفاده از انرژی را نشان می دهد. این بهره وری نشان می دهد که علی رغم تورم و مدرن شدن زندگی انسان ها، میزان کمتری از انرژی مصرف شود. چنان که مصرف انرژی سرانه جهانی از حدود ۲۵ مگاژول در دهه نخست قرن بیست و یکم به حدود ۲۱ مگاژول در دهه دوم این قرن کاهش پیدا کرده است. تحلیل گران اقتصاد انرژی در اینباره توضیح می دهد که این کاهش مصرف انرژی که از اشتهای کمتر انسان…. بلعیدن انرژی های فسیلی خبر می دهد تقاضا برای نفت و گاز را مهار کرده است. در نتیجه این مهار مصرف، انتظاری برای جهش قیمتی سوخت های فسیلی، محقق نشده است و اکنون خبری از فروش نفت به قیمت های گزاف ۱۵۰ تا ۲۰۰ دلار برای هر بشکه وجود ندارد. این قیمت گزاف در عین حال باعث گرانی های دومینو دار کالابهای دیگر می شود و در نهایت هزینه های زندگی در تمام جهان به نحو غیرقابل کنترل و مهار نشده ای، افزایش می یابد. از این بابت متخصصان و دست اندرکاران صنعت انرژی حتما و ناگزیر نمی خواهند گران شدن انرژی مانند به سوی خودشان باز گردد و به خودشان آسیب بزند. این نکته در عین حال سبب افزایش بهره وری و تلاش برای کاهش هزینه های تولید و عرضه در صنعت انرژی شده است. این کاهش هزینه ها از یک طرف از گران شدن محصول نهایی یعنی انرژی جلوگیری می کند و از سوی دیگر کاهش مصرف و بهره وری در استفاده از انرژی را از نقطه مبدا یعنی آغاز زنجیره تولید انرژی شروع می کند.