صنعت نساجی و پوشاک حوزه بزرگی است؛ صنعتی کاملا خصوصی در ساختار، تولید، عرضه و… که البته بهرغم ادعاهایی که مطرح میشود، حمایت چندانی از بدنه دولتی ندارد از صنعت پوشاک میتوان به عنوان لوکوموتیو صنعت نساجی نام برد و با رونق و توسعه این بخش صنعتی است که تمامی زنجیره تولید صنعت بزرگ نساجی به حرکت در میآید؛ لذا این رشته صنعتی ارزش توجه بیشتر در تمامی ابعاد را دارد. بنابراین، نهادهای فرهنگی جامعه نیز باید همپا با نهادهای صنعتی، در رشد و توسعه این صنعت در کشور کوشا باشند.
اخیرا مجددا شاهد موج جدید قاچاق پوشاک به کشور هستیم؛ آنهم در سطحی گسترده و بسیار عیان با قابلیت تبلیغ و انتشار آن به ویژه در فضای مجازی که خود بیانگر حمایت پنهان و هموار کردن بستر انجام آن است.
قاچاق پوشاک سمی برای تولید داخل است. قاچاق با ممنوعیت واردات، دو مقوله متفاوت هستند که نباید آنها را با هم اشتباه گرفت. قاچاق امری ناپسند است و سالها و بارها در میادین مختلف از آن سخن گفته شده و حتی ارگان و نهادهای تعریفشده با عنوان مبارزه با آن هم تشکیل شده است.
ممنوعیت واردات نیز امری اشتباه است که خود باعث عدم رشد و ارتقای کیفی محصول میشود و در عرصه نبود رقابت برای تولیدکنندگان داخلی نیز مطلوب نبوده و نتیجهای عکس را در بر دارد، اما چرا مجددا قاچاق پوشاک در این ایام رشد پیدا کرده است؟ قابل ذکر است که هیچگاه قاچاق کالا حذف نشده و به صفر نرسیده است.
چرا فضای کنترل، ردیابی و جلوگیری از انجام آن کُند و غیر مسئولانه شده است؟ موضوع مهم که شاید منجر به رخداد فعلی شده، وضعیت نامطلوب اقتصادی کشور و به ویژه قدرت خرید مردم است که بسیار معیشت را سختتر کرده است.
به اعتقاده بنده، باید از صنعت پوشاک حمایتهای ویژه صورت گیرد؛ در غیر این صورت شاهد مشکلاتی از قبیل انحصار، کاهش کیفیت محصولات و همچنین عدم ایجاد بستر مناسب جهت رقابت با برندهای مطرح منطقهای و جهانی که خود امکان عرضه را در عرصه صادرات آن تحتالشعاع قرار میدهد و در نهایت، ایجاد فضای غیررقابتی برای این رشته صنعتی، بهگونهای که با تلنگری همچون قاچاق لرزه براندامش میافتد، خواهیم بود.
این موضوع نشان میدهد که سیاست و خواستگاه مسئولان صنعتی کشور، انتظار ارزآوری و توسعه صادرات و رشد و ارتقای این صنعت نیست، بلکه آنچه مدنظر دارند، این است که این صنعت قادر باشد تا نیازهای داخلی کشور را تامین کند تا از خروج ارز از کشور هم جلوگیری به عمل آورد؛ یعنی روند داخلیسازی صنعتی در کشور بدون رشد و ارتقاء که منجر به حالت سکونی میشود که بسیار آسیبپذیر خواهد بود.
صنعت پوشاک بهتنهایی تمامی مزیتهای موجود در سایر صنایع از جمله ارزش افزوده بالا، ارزآوری بالا به صورت بالقوه، توان اشتغالزایی قابل توجه، نیاز به حداقل سرمایهگذاری جهت ایجاد آن، دوستدار و سازگار با محیطزیست، دارای ابعاد مختلف توجه و کاربری اعم از اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و… را دارد و در واقع، تامینکننده نیاز اول انسان برای زندگی اجتماعی است.
مهندس سید محمد مقدسی – عضو هیات مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران